مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار | راهنمای جامع شکایت و پیگیری تخلفات قانونی دهیاری ها

پیگیری تخلفات دهیاران از طریق مراجع متعددی امکان پذیر است که انتخاب مرجع صحیح به نوع تخلف بستگی دارد. شورای اسلامی روستا، بخشداری، هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور و مراجع قضایی، هر کدام در حیطه وظایف خود، مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار محسوب می شوند و شهروندان می توانند با آگاهی از این مراجع، حقوق خود را پیگیری کنند. در ادامه این نوشتار به تفصیل به این موضوع پرداخته خواهد شد.

مدیریت و توسعه روستاها، نقش حیاتی در پیشرفت عمومی کشور ایفا می کند و دهیار به عنوان مدیر اجرایی روستا، قلب تپنده این فرآیند است. از اجرای پروژه های عمرانی گرفته تا رسیدگی به امور روزمره و فرهنگی، دهیار مسئولیت های گسترده ای بر عهده دارد که زندگی روستاییان را به طور مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، همچون هر نهاد اداری و اجرایی، دهیاری نیز می تواند مستعد تخلفات و سوءجریانات باشد.

آگاهی از حقوق و نحوه پیگیری تخلفات دهیار، ابزاری قدرتمند در دستان روستاییان و ناظران محلی است. این آگاهی نه تنها به حفظ شفافیت و جلوگیری از فساد کمک می کند، بلکه زمینه را برای پاسخگویی بهتر دهیاران و افزایش اعتماد عمومی فراهم می آورد. در ادامه این نوشتار، به شیوه ای جامع و گام به گام، تمام ابعاد قانونی و اجرایی مربوط به رسیدگی به تخلفات دهیار مورد بررسی قرار می گیرد. در این مسیر، سعی بر آن است تا نقش و وظایف دهیار، دسته بندی انواع تخلفات و سپس معرفی دقیق مراجع رسیدگی کننده، از شورای روستا گرفته تا دیوان عدالت اداری و مراجع قضایی، روشن شود. این راهنما به عنوان یک مرجع قابل اتکا، برای هر فردی که به دنبال استیفای حقوق خود و بهبود مدیریت روستایی است، کاربردی خواهد بود.

دهیار کیست و چه مسئولیت ها و وظایفی دارد؟

دهیار، در واقع، مدیر اجرایی یک دهیاری و مهمترین شخص مسئول در اداره امور روستا است. او توسط شورای اسلامی روستا برای مدت چهار سال انتخاب می شود و مسئولیت اجرای مصوبات شورا و قوانین و مقررات مربوط به دهیاری را بر عهده دارد. دهیاری نیز به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی، وظیفه مدیریت و توسعه امور روستا را بر عهده دارد. آشنایی با این جایگاه و وظایف آن، اولین گام برای درک مفهوم تخلفات دهیار است.

تعریف قانونی دهیار و نحوه انتصاب او

مطابق با قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، دهیار فردی است که با پیشنهاد شورای اسلامی روستا و تأیید بخشدار، برای اداره امور دهیاری و روستا به مدت چهار سال منصوب می شود. این انتخاب پس از برگزاری انتخابات شورای اسلامی روستا و انتخاب اعضای آن صورت می گیرد. دهیار باید واجد شرایط عمومی و اختصاصی لازم باشد که شامل تابعیت ایران، حداقل ۲۵ سال سن، سکونت در روستا و داشتن سواد خواندن و نوشتن است. این شرایط اطمینان می دهد که فرد منصوب شده، هم از نظر قانونی صلاحیت لازم را دارد و هم از مشکلات و نیازهای روستا آگاه است.

مرور کلی مهمترین وظایف و اختیارات دهیار

وظایف و اختیارات دهیار بسیار گسترده و متنوع است و در قانون دهیاری ها و آیین نامه های مربوطه به تفصیل بیان شده اند. برخی از مهمترین این وظایف عبارتند از:

• اجرای مصوبات شورای اسلامی روستا.
• همکاری با نیروی انتظامی در حفظ نظم و امنیت روستا.
• مراقبت و نگهداری از اموال عمومی و تأسیسات دهیاری.
• جمع آوری عوارض و وجوه مربوط به دهیاری و هزینه کرد آن در امور عمرانی و خدماتی روستا.
• اجرای طرح های عمرانی، بهسازی و نوسازی روستا.
• نظارت بر بهداشت عمومی روستا و همکاری با مراکز بهداشتی.
• پیشنهاد بودجه سالانه دهیاری به شورای اسلامی روستا.
• تهیه گزارش از وضعیت عمرانی، اجتماعی و اقتصادی روستا و ارائه آن به شورای اسلامی روستا و بخشداری.
• صدور پروانه های ساختمانی و پایان کار در محدوده قانونی روستا.

دهیار در واقع محور اصلی توسعه و پیشرفت روستا به شمار می رود و تمامی این وظایف، او را در معرض تعاملات گسترده ای با روستاییان و نهادهای بالادستی قرار می دهد.

اهمیت تمایز بین ضعف در مدیریت و تخلف قانونی یا جرم

یکی از نکات اساسی در مبحث مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، تمایز قائل شدن بین ضعف در مدیریت و تخلف قانونی یا جرم است. هر ضعفی در عملکرد دهیار، لزوماً به معنای تخلف یا جرم نیست. برای مثال، ممکن است دهیاری به دلیل کمبود منابع مالی یا نیروی انسانی، در اجرای برخی پروژه ها کند عمل کند که این موضوع می تواند ناشی از ضعف مدیریتی باشد تا تخلف عمدی.

اما اگر دهیار عمداً از اجرای مصوبات قانونی شورا سر باز زند، یا وجوه عمومی را حیف و میل کند، یا در صدور مجوزها از اختیارات خود سوءاستفاده کند، این موارد دیگر صرفاً ضعف مدیریتی نیستند و می توانند به عنوان تخلف اداری دهیار، تخلف مالی دهیار یا حتی تخلف کیفری دهیار مورد پیگرد قرار گیرند. شناخت این تفاوت، به شاکیان کمک می کند تا مرجع مناسب برای پیگیری شکایت خود را انتخاب کنند و مسیر قانونی را به درستی بپیمایند.

دسته بندی انواع تخلفات دهیار: چه مواردی قابل پیگیری هستند؟

شناخت دقیق انواع تخلفاتی که یک دهیار ممکن است مرتکب شود، گامی اساسی در انتخاب مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار است. این تخلفات در دسته های مختلفی قرار می گیرند که هر یک رویه ها و مراجع پیگیری خاص خود را دارند. با آگاهی از این دسته بندی، می توان به شکلی هدفمندتر و مؤثرتر، به دنبال احقاق حقوق بود.

تخلفات اداری

تخلفات اداری دهیار به آن دسته از اقداماتی اطلاق می شود که دهیار در چارچوب وظایف شغلی و اداری خود، از قوانین و مقررات مربوطه تخطی می کند. این تخلفات معمولاً شامل سوءاستفاده از موقعیت اداری، عدم رعایت سلسله مراتب، بی توجهی به حقوق شهروندی یا سهل انگاری در انجام وظایف می شود. برخی از مصادیق رایج تخلفات اداری دهیار عبارتند از:

• عدم انجام وظایف قانونی محوله یا تأخیر غیرموجه در انجام آن ها.
• بی احترامی به ارباب رجوع یا همکاران.
• سوءاستفاده از موقعیت یا اطلاعات اداری برای منافع شخصی.
• عدم رعایت مقررات و آیین نامه های اداری.
• سهل انگاری در حفظ اموال دولتی و بیت المال.
• عدم ارائه گزارش های درخواستی شورای اسلامی روستا یا مراجع بالادستی.
• ترک خدمت بدون مجوز.

رسیدگی به این نوع تخلفات، عموماً در هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری و مراجع اداری بالادستی صورت می گیرد.

تخلفات مالی

تخلفات مالی دهیار به آن دسته از اقداماتی اشاره دارد که دهیار با هدف انتفاع شخصی یا دیگران، از وجوه و اموال عمومی دهیاری سوءاستفاده می کند یا در فرآیندهای مالی دچار تخلف می شود. این نوع تخلفات معمولاً دارای جنبه کیفری نیز هستند و می توانند عواقب جدی برای دهیار در پی داشته باشند. نمونه هایی از تخلفات مالی شامل موارد زیر است:

• اختلاس و تصرف غیرقانونی در اموال دهیاری.
• ارتشاء (دریافت رشوه) یا تبانی در معاملات و مناقصات دهیاری.
• حیف و میل و تضییع اموال عمومی و بیت المال.
• تخلف در اجرای بودجه مصوب و هزینه کرد آن در مسیرهای غیرقانونی.
• اخذ وجوه غیرقانونی از مردم یا اشخاص حقیقی و حقوقی.
• صدور اسناد مالی خلاف واقع.

پیگیری تخلفات مالی دهیار غالباً از طریق مراجع قضایی و سازمان بازرسی کل کشور انجام می شود، چرا که این تخلفات اغلب دارای جنبه مجرمانه هستند.

تخلفات کیفری (جزایی)

تخلفات کیفری دهیار شامل هرگونه جرمی است که دهیار در حین انجام وظایف یا به واسطه موقعیت خود مرتکب شود. این جرایم نه تنها بر اساس قوانین اداری، بلکه بر اساس قانون مجازات اسلامی نیز قابل پیگیری هستند و مجازات هایی نظیر حبس، جزای نقدی و انفصال از خدمت را در پی دارند. برخی از مهمترین تخلفات کیفری دهیاران عبارتند از:

• ارتشاء و اختلاس (که هم جنبه اداری و هم کیفری دارند).
• کلاهبرداری و سوءاستفاده از اعتماد عمومی.
• جعل اسناد رسمی یا استفاده از سند مجعول.
• تضییع عمدی حقوق عمومی و بیت المال.
• صدور گواهی خلاف واقع.
• ضرب و جرح، توهین، افترا یا تهدید در حین انجام وظیفه یا به واسطه آن.
• سوءاستفاده از قدرت و اعمال نفوذ غیرقانونی.

رسیدگی به تخلفات کیفری دهیار، منحصراً در صلاحیت مراجع قضایی (دادسرا و دادگاه) است.

تخلفات مرتبط با شورای روستا

دهیار به عنوان بازوی اجرایی شورای اسلامی روستا، موظف به اجرای مصوبات قانونی شورا است. هرگونه سرپیچی از این مصوبات یا عدم همکاری با شورا می تواند به عنوان تخلف دهیار تلقی شود. این نوع تخلفات به طور خاص می تواند شامل موارد زیر باشد:

• عدم تبعیت از مصوبات قانونی شورای اسلامی روستا.
• عدم ارائه گزارش های مالی و عملکردی درخواستی شورا.
• ممانعت از نظارت شورای روستا بر عملکرد دهیاری.
• اعمال نفوذ در تصمیمات شورا یا تخلف از آیین نامه های داخلی شورا.

در این موارد، خود شورای اسلامی روستا می تواند اولین مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار باشد و در صورت لزوم، موضوع را به مراجع بالاتر ارجاع دهد. این دسته بندی به شاکیان کمک می کند تا با درک ماهیت تخلف، مسیر مناسبی را برای پیگیری انتخاب کنند.

مراجع اصلی رسیدگی به تخلفات دهیار: راهنمای گام به گام

پس از شناخت انواع تخلفات دهیار، نوبت به شناسایی مراجع رسیدگی به تخلفات دهیار می رسد. هر یک از این مراجع، صلاحیت ها و رویه های خاص خود را دارند و انتخاب صحیح آن ها، نقش کلیدی در موفقیت پیگیری شکایت ایفا می کند. این بخش، راهنمایی جامع و گام به گام برای آشنایی با این مراجع و نحوه عملکرد آن ها ارائه می دهد.

شورای اسلامی روستا: اولین مرجع نظارتی و صلاحیت اولیه

شورای اسلامی روستا، نزدیک ترین و اولین مرجع برای نظارت بر دهیار و رسیدگی به بسیاری از تخلفات اوست. اعضای شورا، که خود از میان مردم انتخاب شده اند، نماینده مستقیم روستاییان هستند و وظیفه اصلی شان نظارت بر حسن انجام امور دهیاری است.

وظایف نظارتی شورای روستا بر عملکرد دهیار

مطابق قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، شورای اسلامی روستا وظایف نظارتی مهمی بر دهیار دارد. این وظایف شامل بررسی گزارش های دهیار، تأیید یا رد بودجه پیشنهادی دهیاری، نظارت بر اجرای مصوبات شورا و پیگیری مسائل و مشکلات روستا می شود. شورا می تواند در هر زمانی که لازم بداند، از دهیار گزارش بخواهد و عملکرد او را مورد ارزیابی قرار دهد.

نحوه طرح شکایت یا اعتراض به شورا توسط اهالی روستا

اهالی روستا می توانند هرگونه اعتراض یا شکایت خود را نسبت به عملکرد دهیار، ابتدا به صورت کتبی یا شفاهی به شورای اسلامی روستا ارائه دهند. شورا موظف است این شکایات را بررسی کرده و در جلسات خود به آن ها رسیدگی کند. توصیه می شود که شکایت به صورت کتبی و با ذکر دلایل و مستندات، به رئیس شورا ارائه شود تا ثبت رسمی شده و قابل پیگیری باشد. در بسیاری از موارد، با ورود شورا، مشکلات اولیه حل و فصل می شود و نیازی به ارجاع به مراجع بالاتر نیست.

اختیارات شورا در برخورد با تخلفات دهیار (تذکر کتبی، اخطار، سلب اعتماد و عزل دهیار)

شورای اسلامی روستا برای برخورد با تخلفات دهیار، اختیارات مشخصی دارد که به تدریج و با توجه به شدت تخلف اعمال می شود:

• تذکر کتبی: برای تخلفات جزئی، شورا می تواند به دهیار تذکر کتبی دهد.
• اخطار: در صورت تکرار تخلف یا شدت بیشتر، اخطار کتبی صادر می شود.
• سلب اعتماد و عزل دهیار: در صورتی که تخلفات دهیار جدی باشد یا دهیار از اجرای مصوبات قانونی شورا خودداری کند، شورا می تواند طرح استیضاح دهیار را مطرح کند. در صورت تصویب طرح استیضاح با رأی حداقل سه چهارم اعضای شورا و تأیید بخشدار، دهیار عزل می شود.

فرآیند استیضاح و عزل دهیار توسط شورا

فرآیند استیضاح دهیار با درخواست کتبی حداقل یک سوم اعضای شورا آغاز می شود. پس از طرح سؤال از دهیار و ارائه توضیحات او، اگر اعضای شورا از پاسخ های دهیار قانع نشوند، طرح استیضاح به رأی گذاشته می شود. در صورت تصویب استیضاح، دهیار عزل شده و مراتب به بخشداری اطلاع داده می شود تا اقدامات لازم برای انتخاب دهیار جدید صورت گیرد. در اینجا، نظر بخشدار در خصوص تأیید یا رد مصوبه عزل دهیار نیز اهمیت پیدا می کند.

محدودیت های اختیارات شورا و لزوم ارجاع به مراجع بالاتر در موارد خاص

با وجود اختیارات گسترده شورا، این نهاد نیز محدودیت هایی دارد. برای مثال، شورا نمی تواند مستقیماً به تخلفات مالی دهیار یا تخلفات کیفری دهیار رسیدگی قضایی کند و در این موارد، ملزم به ارجاع پرونده به مراجع بالادستی و قضایی است. اختیارات شورا بیشتر در حیطه نظارت اداری و مدیریت محلی تعریف می شود و در صورت بروز جرایم، می بایست از طریق کانال های قانونی دیگر اقدام شود.

بخشداری و فرمانداری: مرجع اداری نظارت و رسیدگی

بخشداری و در سطح بالاتر فرمانداری، به عنوان نهادهای نظارتی دولت، نقش مهمی در نظارت بر عملکرد دهیاری ها و دهیاران ایفا می کنند. این مراجع، پل ارتباطی بین دهیاری ها و ساختار اداری کشور هستند و می توانند به عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، به شکایات واصله رسیدگی کنند.

نقش بخشداری (و فرمانداری) به عنوان ناظر بر دهیاری ها و دهیاران

بخشداری مسئولیت نظارت کلی بر شوراهای اسلامی و دهیاری های حوزه استحفاظی خود را بر عهده دارد. این نظارت شامل بررسی مصوبات شوراها، عملکرد دهیاران و اطمینان از اجرای صحیح قوانین و مقررات است. بخشدار می تواند در صورت مشاهده تخلف، از دهیار توضیح بخواهد و در صورت لزوم، اقدامات اداری لازم را انجام دهد. فرمانداری نیز نظارت عالیه بر کل شهرستان را عهده دار است و در مواردی که تخلفات دهیار فراتر از حوزه اختیارات بخشداری باشد یا توسط بخشداری مورد رسیدگی قرار نگیرد، می تواند ورود کند.

نحوه طرح شکایت از دهیار به بخشداری/فرمانداری

اگر شکایت از دهیار در شورای روستا به نتیجه نرسید یا ماهیت تخلف به گونه ای بود که از ابتدا نیاز به رسیدگی توسط مراجع بالاتر داشت (مانند تخلفات مالی جدی)، می توان شکایت را مستقیماً به بخشداری یا فرمانداری ارائه داد. شکایت باید به صورت کتبی تنظیم شده و حاوی اطلاعات دقیق شاکی، مشخصات دهیار مورد شکایت، شرح کامل تخلف، تاریخ و محل وقوع آن و هرگونه مستندات پشتیبان باشد. بخشدار موظف است پس از دریافت شکایت، آن را بررسی کرده و در صورت لزوم، پرونده را به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع دهد یا اقدامات مقتضی را انجام دهد.

صلاحیت ها و اختیارات بخشداری در بررسی تخلفات

بخشداری در بررسی تخلفات دهیار دارای صلاحیت های زیر است:

• تشکیل پرونده: بخشدار می تواند برای بررسی دقیق تر، پرونده تخلف تشکیل دهد و از دهیار و سایر مطلعین تحقیق کند.
• ارجاع به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری: در صورت احراز تخلف اداری، بخشدار می تواند پرونده را برای رسیدگی و صدور حکم به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت ارجاع دهد.
• تعلیق دهیار: در موارد خاص و با تشخیص مراجع ذی صلاح، ممکن است دهیار تا زمان رسیدگی نهایی به پرونده، از سمت خود تعلیق شود.

اهمیت سلسله مراتب اداری در پیگیری

در پیگیری شکایت از دهیار، رعایت سلسله مراتب اداری از اهمیت بالایی برخوردار است. معمولاً توصیه می شود که ابتدا از طریق شورای روستا اقدام شود و در صورت عدم حصول نتیجه یا جدی تر بودن تخلف، به بخشداری و سپس فرمانداری مراجعه گردد. این رویه، به سیستم اداری اجازه می دهد تا در سطح مناسب به مشکلات رسیدگی کند و از حجم کاری بی مورد مراجع بالاتر جلوگیری شود. البته در صورت وجود تخلفات کیفری، امکان مراجعه مستقیم به مراجع قضایی همواره وجود دارد.

هیئت رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان دولت (ویژه دهیاران به عنوان مستخدمین دستگاه های اجرایی)

دهیاران، هرچند مستخدم دولت به معنای عام نیستند، اما در بسیاری از موارد، قوانین مربوط به تخلفات اداری کارکنان دولت شامل حال آن ها نیز می شود. لذا، هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری، به عنوان یک مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، نقش مهمی در رسیدگی به تخلفات اداری ایشان ایفا می کنند.

معرفی هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری و صلاحیت آنها در مورد دهیاران

هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری، نهادهایی هستند که به منظور رسیدگی به اتهامات وارده به کارمندان دولت و کارکنان دستگاه های اجرایی تشکیل شده اند. این هیئت ها معمولاً در هر اداره یا سازمان، شامل هیئت بدوی و تجدیدنظر هستند. صلاحیت این هیئت ها در مورد دهیاران، بر اساس قوانین و آیین نامه های خاصی تعیین می شود که دهیاران را در برخی موارد مشمول مقررات مربوط به کارکنان دولت می داند. بنابراین، دهیار می تواند به دلیل تخلفات اداری، در این هیئت ها مورد پیگرد قرار گیرد.

فرآیند ارجاع پرونده از سوی بخشداری یا سایر مراجع

پرونده تخلفات اداری دهیار معمولاً از سوی بخشداری (یا در موارد خاص، فرمانداری و سایر نهادهای نظارتی) به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می شود. بخشداری پس از بررسی اولیه و احراز وجود تخلف، مدارک و مستندات را به این هیئت ارسال می کند تا رسیدگی های لازم انجام شود. شاکیان نیز می توانند با طرح شکایت در بخشداری، زمینه ارجاع پرونده را فراهم آورند.

مراحل رسیدگی در هیئت (تحقیق، دفاع، صدور رأی)

فرآیند رسیدگی در هیئت های تخلفات اداری شامل مراحل زیر است:

1. تحقیق و بررسی: هیئت پس از دریافت پرونده، اقدام به جمع آوری اطلاعات، تحقیق از شاکی و شهود، و بررسی مستندات موجود می کند.
2. دفاع دهیار: دهیار متهم فرصت خواهد داشت تا دفاعیات کتبی و شفاهی خود را ارائه دهد و از خود رفع اتهام کند. حق دسترسی به پرونده و آگاهی از اتهامات، از حقوق دهیار در این مرحله است.
3. صدور رأی: پس از تکمیل تحقیقات و استماع دفاعیات، هیئت رأی مقتضی را صادر می کند. این رأی می تواند شامل برائت یا اعمال مجازات های اداری باشد.

انواع مجازات های اداری قابل اعمال بر دهیاران (از توبیخ تا انفصال دائم)

مجازات های اداری که توسط هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری می توانند بر دهیاران اعمال شوند، بر اساس شدت تخلف متفاوت است. این مجازات ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تذکر کتبی با درج در پرونده استخدامی.
• توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی.
• کسر حقوق و مزایا.
• انفصال موقت از خدمت از یک ماه تا یک سال.
• انفصال دائم از خدمت.

انتخاب نوع مجازات به میزان جدی بودن تخلف و سوابق دهیار بستگی دارد و هدف، حفظ انضباط اداری و جلوگیری از تکرار تخلف است.

سامانه نظارت و شکایت شوراها و دهیاری ها (nezarat.shoraha.org.ir): ابزار آنلاین برای شکایات عمومی

در دنیای امروز که بستر اینترنت نقش پررنگی در زندگی روزمره ایفا می کند، استفاده از سامانه های آنلاین برای پیگیری امور اداری و شهروندی، اهمیت فراوانی دارد. سامانه نظارت و شکایت شوراها و دهیاری ها، یکی از این ابزارهاست که به عنوان یک مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، دسترسی آسان تری را برای شهروندان فراهم می آورد.

معرفی سامانه و اهداف آن

این سامانه توسط شورای عالی استان ها راه اندازی شده و هدف اصلی آن، فراهم آوردن بستری برای ثبت الکترونیکی شکایات شهروندان از عملکرد شوراهای اسلامی (اعم از روستا و شهر) و دهیاری ها است. این ابتکار به منظور افزایش شفافیت، تسریع در رسیدگی به شکایات و تسهیل مشارکت مردم در نظارت بر نهادهای محلی انجام شده است. سامانه امکان ثبت شکایت، پیگیری وضعیت شکایت و حتی ثبت نام به عنوان ناظر امین شوراها را فراهم می کند.

آموزش گام به گام نحوه ثبت شکایت در سامانه

ثبت شکایت از دهیار در این سامانه فرآیند نسبتاً ساده ای دارد:

1. ابتدا به آدرس اینترنتی nezarat.shoraha.org.ir مراجعه کنید.
2. در صفحه اصلی، گزینه ثبت شکایت را انتخاب کنید.
3. اطلاعات هویتی خود شامل نام، نام خانوادگی، جنسیت و شماره تماس را وارد کنید.
4. در بخش مربوط به شکایت، موضوع، عنوان و شرح کامل تخلف را بنویسید و استان و شهر/روستای مربوطه را انتخاب نمایید.
5. در صورت لزوم، می توانید مدارک و مستندات خود (مانند تصاویر، اسناد، فایل های صوتی یا تصویری) را بارگذاری کنید.
6. پس از وارد کردن کد امنیتی و تأیید قوانین، روی دکمه ثبت کلیک کنید.
7. سیستم یک کد رهگیری به شما می دهد که برای پیگیری های بعدی لازم است آن را حفظ کنید.

چگونگی پیگیری وضعیت شکایت ثبت شده از طریق سامانه

پس از ثبت شکایت، می توانید با استفاده از کد رهگیری و شماره تلفن همراه خود، وضعیت شکایت را از طریق سامانه پیگیری کنید. این امکان به شما کمک می کند تا از مراحل رسیدگی به شکایت خود مطلع شوید و در صورت نیاز، اقدامات بعدی را انجام دهید.

مزایا و محدودیت های این سامانه

مزایا:

• دسترسی آسان: امکان ثبت شکایت از هر نقطه و در هر زمان.
• سرعت: تسریع در ثبت و ارجاع اولیه شکایات.
• شفافیت: امکان پیگیری وضعیت شکایت به صورت آنلاین.
• کاهش بروکراسی: حذف نیاز به مراجعه حضوری در مراحل اولیه.

محدودیت ها:

• این سامانه بیشتر برای تخلفات اداری دهیار یا شکایات عمومی ساده کاربرد دارد.
• برای تخلفات جدی تر مانند تخلفات مالی یا کیفری، سامانه صرفاً نقش یک درگاه اولیه را ایفا می کند و پرونده در نهایت به مراجع تخصصی تر (مانند دادگستری یا سازمان بازرسی) ارجاع خواهد شد.
• اثربخشی نهایی سامانه به پیگیری و همکاری مراجع اداری مسئول بستگی دارد.

سامانه نظارت و شکایت شوراها و دهیاری ها، ابزاری مهم برای تسهیل دسترسی شهروندان به روند شکایت از دهیاران است، اما نباید آن را جایگزینی کامل برای مراجع تخصصی تر و قضایی دانست. این سامانه یک پل ارتباطی است که می تواند فرآیند را آغاز کند، اما برای تخلفات پیچیده و جدی، مسیرهای قانونی دیگری نیز باید پیموده شود.

دیوان عدالت اداری: مرجع تظلمات عمومی علیه تصمیمات دهیاران

دیوان عدالت اداری نهادی قضایی است که به منظور رسیدگی به شکایات مردم از دولت، سازمان های دولتی، شهرداری ها و سایر نهادهای عمومی (از جمله دهیاری ها) تشکیل شده است. این دیوان، به عنوان یک مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، نقش مهمی در تضمین اجرای صحیح قوانین و حمایت از حقوق شهروندان در برابر اقدامات دستگاه های اجرایی دارد.

صلاحیت دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات از تصمیمات و اقدامات دهیاران و دهیاری ها

صلاحیت دیوان عدالت اداری در مورد دهیاری ها و دهیاران، عمدتاً شامل موارد زیر است:

• رسیدگی به شکایات و تظلمات اشخاص حقیقی و حقوقی از تصمیمات و اقدامات دهیاری یا دهیار (مانند صدور پروانه های ساختمانی غیرقانونی، تصمیمات مربوط به اراضی، یا هرگونه اقدام اداری که حقوق افراد را تضییع کند).
• رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری دهیاران.
• مطالبه حقوق استخدامی (در صورت وجود رابطه استخدامی) یا اداری (مانند تغییر وضعیت شغلی) دهیار.

نکته مهم این است که دیوان عدالت اداری به تخلفات کیفری دهیار رسیدگی نمی کند و تنها به جنبه های اداری و تضییع حقوق عمومی یا خصوصی ناشی از اقدامات و تصمیمات دهیار می پردازد.

تفاوت شکایت در دیوان عدالت اداری با سایر مراجع (عدم امکان عزل مستقیم، اما امکان ابطال تصمیمات و الزام به انجام وظیفه)

تفاوت اساسی دیوان عدالت اداری با مراجع دیگری مانند شورای روستا یا هیئت های تخلفات اداری در این است که دیوان:

• نمی تواند دهیار را مستقیماً عزل کند: وظیفه عزل دهیار بر عهده شورای روستا با تأیید بخشدار است.
• امکان ابطال تصمیمات: دیوان می تواند تصمیمات و مصوبات غیرقانونی دهیاری یا دهیار را باطل کند. برای مثال، اگر پروانه ساختمانی به صورت غیرقانونی صادر شده باشد، دیوان می تواند حکم به ابطال آن دهد.
• امکان الزام به انجام وظیفه: دیوان می تواند دهیار یا دهیاری را به انجام وظایف قانونی خود که از آن سر باز زده اند، ملزم کند.

بنابراین، تمرکز دیوان بر اعاده حقوق و اجرای صحیح قوانین اداری است، نه لزوماً مجازات دهیار.

شرایط و نحوه طرح دادخواست در دیوان عدالت اداری

برای طرح شکایت در دیوان عدالت اداری، لازم است دادخواست کتبی تنظیم شود. این دادخواست باید حاوی اطلاعات شاکی و مشتکی عنه (دهیار یا دهیاری)، شرح واقعه، دلایل و مدارک و خواسته شاکی باشد. ارائه مستندات محکم و دقیق در این مرحله بسیار مهم است. دادخواست ها معمولاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می شوند و فرآیند رسیدگی در دیوان، مراحل اداری و قضایی خاص خود را دارد.

اهمیت رعایت شکلی و ماهوی دادخواست ها

در دیوان عدالت اداری، هم رعایت شکلی (مانند تکمیل صحیح فرم دادخواست، پیوست مدارک لازم و پرداخت هزینه های قانونی) و هم ماهوی (مانند مستدل بودن شکایت و استناد به قوانین مربوطه) از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم رعایت هر یک از این موارد می تواند منجر به رد دادخواست یا تأخیر در رسیدگی شود. مشاوره با یک وکیل یا کارشناس حقوقی در این مرحله بسیار توصیه می شود.

سازمان بازرسی کل کشور: نظارت عالیه و کشف فساد

سازمان بازرسی کل کشور به عنوان یک نهاد نظارتی زیر نظر قوه قضائیه، وظیفه نظارت عالیه بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاه های اجرایی کشور را بر عهده دارد. این سازمان نیز می تواند به عنوان یک مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار، به ویژه در موارد مربوط به فساد و سوءاستفاده های مالی و اداری، نقش محوری ایفا کند.

وظایف و اختیارات سازمان بازرسی در نظارت بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دهیاری ها

سازمان بازرسی کل کشور صلاحیت گسترده ای در نظارت بر کلیه دستگاه های اجرایی، از جمله دهیاری ها دارد. وظایف آن شامل موارد زیر است:

• بازرسی مستمر و فوق العاده از عملکرد دهیاری ها.
• کشف تخلفات و مفاسد اداری و مالی.
• نظارت بر اجرای صحیح قوانین و مقررات.
• ارائه گزارش به مراجع ذی صلاح (قضایی، اداری، اجرایی) در خصوص تخلفات مشاهده شده.
• پیشگیری از وقوع فساد از طریق ارائه پیشنهادات اصلاحی.

سازمان بازرسی یک مرجع پیشگیری کننده و گزارش دهنده است و مستقیماً حکم صادر نمی کند، بلکه پرونده را برای رسیدگی به مراجع صلاحیت دار ارجاع می دهد.

نحوه گزارش تخلفات و مفاسد به سازمان بازرسی (حضوری، کتبی، از طریق سامانه)

شهروندان می توانند تخلفات دهیار، به ویژه موارد مربوط به فساد و تخلفات مالی، را به روش های مختلفی به سازمان بازرسی کل کشور گزارش دهند:

• حضوری: مراجعه به دفاتر سازمان بازرسی در سراسر کشور.
• کتبی: ارسال نامه کتبی به سازمان بازرسی با ذکر جزئیات تخلف و مستندات.
• از طریق سامانه: سازمان بازرسی دارای سامانه ای آنلاین برای ثبت گزارش های مردمی است که امکان ثبت شکایت به صورت الکترونیکی را فراهم می کند. این روش به دلیل سهولت و سرعت، توصیه می شود.

در گزارش دهی به سازمان بازرسی، ارائه اطلاعات دقیق و مستندات قوی اهمیت زیادی دارد.

نقش سازمان بازرسی در شناسایی تخلفات سیستمی و ارجاع پرونده به مراجع قضایی و اداری

سازمان بازرسی علاوه بر رسیدگی به شکایات فردی، بر روی شناسایی تخلفات سیستمی و زمینه های فساد در دهیاری ها نیز تمرکز دارد. اگر بازرسی های این سازمان نشان دهنده فساد گسترده یا نقص در سیستم های نظارتی باشد، گزارش های جامعی تهیه کرده و به سران قوا یا سایر مراجع ذی ربط ارائه می دهد. پس از کشف تخلف، سازمان بازرسی می تواند پرونده را برای رسیدگی حقوقی و مجازات، به دادسرا و دادگاه (در موارد کیفری) یا به هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری (در موارد اداری) ارجاع دهد.

تفاوت رویکرد سازمان بازرسی (بیشتر نظارت و گزارش دهی) با مراجع رسیدگی مستقیم

برخلاف مراجع رسیدگی مستقیم مانند هیئت های تخلفات اداری یا دادگاه ها که خود رأی صادر می کنند، سازمان بازرسی بیشتر نقش نظارتی، تحقیقاتی و گزارش دهی دارد. این سازمان پس از احراز تخلف، پرونده را برای صدور حکم به مراجع صلاحیت دار ارجاع می دهد. این تفاوت در رویکرد، برای شاکیان مهم است؛ زیرا سازمان بازرسی می تواند به عنوان یک اهرم فشار قوی برای آغاز فرآیند رسیدگی و افشای تخلفات عمل کند، اما حکم نهایی توسط نهادهای دیگر صادر خواهد شد.

مراجع قضایی (دادگستری): برای تخلفات دارای جنبه کیفری

زمانی که تخلفات دهیار ماهیت مجرمانه پیدا می کند و از دایره تخلفات اداری یا صرفاً نقض تصمیمات اداری خارج می شود، مراجع قضایی، تنها مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار در این حوزه خواهند بود. این مراجع شامل دادسرا و دادگاه ها در قوه قضائیه هستند و صلاحیت رسیدگی به جرایم را دارند.

چه زمانی باید به دادسرا و دادگاه مراجعه کرد؟

مراجعه به دادسرا و دادگاه برای شکایت از دهیار، زمانی ضروری است که تخلفات دهیار وصف مجرمانه داشته باشند. به عبارت دیگر، اعمال دهیار نه تنها خلاف مقررات اداری است، بلکه به موجب قانون مجازات اسلامی جرم تلقی می شود. این موارد شامل:

• اختلاس: تصرف غیرقانونی در اموال دولتی یا عمومی به قصد برداشت برای خود یا دیگری.
• ارتشاء: دریافت رشوه در قبال انجام یا عدم انجام کاری.
• کلاهبرداری: فریب دادن افراد برای بردن مال آن ها.
• جعل: ساختن یا تغییر دادن اسناد به صورت متقلبانه.
• تضییع عمدی حقوق دولتی: ایجاد ضرر مالی عمدی به دهیاری یا بیت المال.
• سوءاستفاده از مقام: استفاده از جایگاه و اختیارات برای منافع شخصی یا دیگران به صورت مجرمانه.
• توهین، افترا، ضرب و جرح: هرگونه جرمی که دهیار در حین یا به واسطه انجام وظیفه خود مرتکب شود.

در این موارد، شاکی می تواند مستقیماً به دادسرا مراجعه و طرح شکایت کیفری کند.

نحوه طرح شکایت کیفری علیه دهیار (تنظیم شکواییه)

برای طرح شکایت کیفری از دهیار، شاکی باید یک شکواییه تنظیم کند. شکواییه باید حاوی اطلاعات دقیق شاکی، مشخصات دهیار متهم، شرح کامل واقعه مجرمانه، تاریخ و محل وقوع جرم، دلایل و مدارک اثبات جرم و خواسته شاکی (معمولاً مجازات دهیار و جبران خسارت) باشد. این شکواییه به همراه مستندات مربوطه، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم یا محل اقامت دهیار ارسال می شود.

نقش دادسرا در تحقیق مقدماتی و صدور قرار جلب به دادرسی

پس از ثبت شکواییه، پرونده به یکی از شعب دادیاری یا بازپرسی دادسرا ارجاع می شود. وظیفه دادسرا، انجام تحقیقات مقدماتی برای احراز وقوع جرم و شناسایی متهم است. این تحقیقات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• احضار شاکی و اخذ توضیحات تکمیلی.
• احضار دهیار متهم و تفهیم اتهام و اخذ دفاعیات.
• جمع آوری مدارک و مستندات از مراجع ذی ربط.
• استماع شهادت شهود.
• ارجاع به کارشناس برای بررسی های تخصصی (مانند کارشناسی حسابداری در پرونده های مالی).

در صورتی که دادسرا پس از تحقیقات مقدماتی، دلایل کافی برای انتساب جرم به دهیار را احراز کند، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده را به دادگاه کیفری مربوطه ارسال می کند. در غیر این صورت، قرار منع یا موقوفی تعقیب صادر خواهد شد.

پیامدهای کیفری برای دهیار خاطی (حبس، جزای نقدی، مجازات های تکمیلی)

در صورت اثبات جرم در دادگاه و صدور حکم محکومیت برای دهیار، پیامدهای کیفری مختلفی می تواند برای او در پی داشته باشد. این پیامدها بر اساس نوع و شدت جرم، در قانون مجازات اسلامی تعیین شده اند و شامل موارد زیر می شوند:

• حبس: مجازات زندان برای مدت زمان مشخص.
• جزای نقدی: پرداخت مبلغی به عنوان جریمه به نفع دولت.
• مجازات های تکمیلی: مانند انفصال از خدمات دولتی و عمومی (موقت یا دائم)، محرومیت از حقوق اجتماعی، منع از اشتغال به شغل خاص و غیره.

تخلفات کیفری دهیار می تواند علاوه بر مجازات های فوق، به سلب صلاحیت او برای تصدی سمت دهیاری در آینده نیز منجر شود.

مدارک و مستندات لازم برای طرح شکایت

هنگام طرح شکایت از دهیار، چه در مراجع اداری و چه قضایی، وجود مدارک و مستندات قوی، نقش تعیین کننده ای در اثبات ادعا و موفقیت آمیز بودن پیگیری دارد. بدون شواهد کافی، حتی مستدل ترین شکایات نیز ممکن است به نتیجه نرسند. جمع آوری دقیق و مستمر این ادله، یک مرحله حیاتی است.

اهمیت جمع آوری ادله و مستندات قوی

همواره توصیه می شود قبل از طرح شکایت، هرگونه مدرکی که می تواند ادعاهای شما را تأیید کند، جمع آوری نمایید. مراجع رسیدگی کننده، بر اساس شواهد عینی و قابل اثبات قضاوت می کنند و صرف ادعا، کافی نیست. هرچه مدارک شما کامل تر و مستندتر باشد، شانس پیگیری موفقیت آمیز تخلفات دهیار افزایش می یابد.

چگونگی تنظیم شکواییه یا درخواست دقیق و مستدل

شکواییه یا درخواست شما باید به صورت دقیق و مستدل تنظیم شود. این به معنای:

• شرح واضح واقعه: به روشنی توضیح دهید که چه تخلفی رخ داده است.
• ذکر زمان و مکان: تاریخ و محل دقیق وقوع تخلف را مشخص کنید.
• نام اشخاص مرتبط: در صورت لزوم، نام افراد دیگر (مانند شهود) را ذکر کنید.
• ارجاع به مستندات: در متن شکواییه، به مدارکی که ضمیمه کرده اید، ارجاع دهید.
• خواسته مشخص: به وضوح بیان کنید که از مرجع رسیدگی کننده چه می خواهید (مثلاً بررسی تخلف، جبران خسارت، مجازات دهیار).

یک شکواییه دقیق و مستدل، راهنمای خوبی برای مرجع رسیدگی کننده خواهد بود و فرآیند بررسی را تسریع می بخشد.

انواع مدارک قابل ارائه

مدارک و مستندات می توانند شامل موارد متنوعی باشند:

• اسناد مکتوب: نامه ها، مکاتبات اداری، صورتجلسات، قراردادها، فاکتورها، رسیدهای پرداخت، نامه های اداری، مصوبات شورا.
• فیش های واریزی: مدارک بانکی که نشان دهنده واریز یا برداشت های غیرقانونی باشد.
• شهادت شهود: اظهارات کتبی یا شفاهی شاهدانی که از وقوع تخلف آگاهی دارند.
• عکس و فیلم: تصاویری که از وضعیت پروژه های عمرانی، تخلفات ساختمانی، یا هرگونه عمل غیرقانونی دهیار مستندسازی شده اند.
• پیام های الکترونیکی: ایمیل ها، پیامک ها یا مکالمات ضبط شده ای که حاوی شواهد مربوط به تخلف باشند.
• گزارش های کارشناسی: در برخی موارد، می توانید از یک کارشناس (مثلاً کارشناس عمران یا حسابداری) بخواهید که گزارشی از وضعیت موجود تهیه کند.

لزوم رعایت مهلت های قانونی

برای طرح برخی از شکایات از دهیار، به خصوص در دیوان عدالت اداری یا مراجع کیفری، ممکن است مهلت های قانونی مشخصی وجود داشته باشد. برای مثال، شکایت از آراء هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری در دیوان عدالت اداری، مهلت خاص خود را دارد. عدم رعایت این مهلت ها می تواند منجر به رد شکایت شود. بنابراین، بررسی دقیق مهلت های قانونی و اقدام به موقع، بسیار اهمیت دارد.

نکات مهم و توصیه های حقوقی برای شاکیان

پیگیری تخلفات دهیار می تواند فرآیندی پیچیده و زمان بر باشد. برای اینکه شاکیان بتوانند با آمادگی بیشتری این مسیر را طی کنند و به نتیجه مطلوب برسند، رعایت برخی نکات و توصیه های حقوقی ضروری است. این توصیه ها به شما کمک می کند تا نه تنها از حقوق خود دفاع کنید، بلکه از بروز مشکلات احتمالی در طول فرآیند شکایت نیز جلوگیری نمایید.

مشاوره با وکیل یا کارشناس حقوقی (لزوم یا ترجیح)

در بسیاری از موارد، به ویژه هنگامی که تخلفات دهیار پیچیده، مالی یا دارای جنبه کیفری هستند، مشاوره با یک وکیل دادگستری یا کارشناس حقوقی متخصص در امور اداری و قضایی، نه تنها یک ترجیح، بلکه یک ضرورت است. یک وکیل می تواند:

• بهترین مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار را برای شما شناسایی کند.
• شکواییه یا دادخواست را به صورت حقوقی و مستدل تنظیم کند.
• مدارک و مستندات را به درستی جمع آوری و ارائه دهد.
• شما را در طول فرآیند رسیدگی راهنمایی کند و از حقوق شما دفاع نماید.

حتی در موارد ساده تر، یک مشاوره اولیه می تواند از هدر رفتن زمان و انرژی جلوگیری کند.

صبر و پیگیری مستمر پرونده در مراجع ذی ربط

فرآیندهای اداری و قضایی ممکن است زمان بر باشند. پس از طرح شکایت، لازم است با صبر و پیگیری مستمر، وضعیت پرونده خود را در مراجع ذی ربط پیگیری کنید. این پیگیری شامل مراجعه حضوری، تماس تلفنی یا استفاده از سامانه های آنلاین پیگیری شکایات است. عدم پیگیری می تواند منجر به کند شدن روند رسیدگی یا حتی بایگانی شدن پرونده شود.

لزوم مستندسازی تمامی مراحل و مکاتبات

هرگونه اقدام، مکاتبه یا مراجعه به مراجع ذی ربط را مستندسازی کنید. این شامل دریافت رسید از تحویل شکواییه، کپی از تمامی نامه ها و مدارک ارسالی، و یادداشت برداری از تاریخ و موضوع تماس ها یا مراجعات است. این مستندات می توانند در مراحل بعدی پیگیری یا در صورت نیاز به ارجاع به مراجع بالاتر، بسیار مفید باشند.

پرهیز از افترا و تهمت (تبعات قانونی آن)

هنگام طرح شکایت، همواره بر روی حقایق و مستندات تمرکز کنید و از وارد کردن اتهامات بی اساس یا افترا و تهمت به دهیار خودداری نمایید. افترا و تهمت خود یک جرم محسوب می شود و می تواند تبعات قانونی (مانند شکایت متقابل از سوی دهیار و مجازات) برای شاکی در پی داشته باشد. تنها مواردی را مطرح کنید که مدارک کافی برای اثبات آن ها دارید.

آشنایی با قوانین پایه مرتبط (قانون شوراها، قانون دهیاری ها، قانون رسیدگی به تخلفات اداری، آیین نامه مالی دهیاری ها)

آگاهی هرچند کلی از قوانین و مقررات مرتبط با دهیاری ها و تخلفات اداری، به شما کمک می کند تا با دید بازتری اقدام به شکایت کنید. مطالعه قوانینی مانند «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران»، «قانون تأسیس دهیاری های خودکفا در روستاهای کشور»، «قانون رسیدگی به تخلفات اداری» و «آیین نامه مالی دهیاری ها» می تواند در این زمینه بسیار یاری رسان باشد. این دانش به شما امکان می دهد تا تخلفات دهیار را بهتر شناسایی کرده و مستدل تر اقدام به پیگیری نمایید.

نتیجه گیری

شناخت دقیق مرجع رسیدگی به تخلفات دهیار و آگاهی از فرآیندهای قانونی، گامی اساسی برای شهروندان و اعضای شورای روستا در جهت تضمین شفافیت و پاسخگویی در دهیاری هاست. دهیاران به عنوان مدیران اجرایی روستا، نقش محوری در توسعه محلی ایفا می کنند و سلامت عملکرد آن ها مستقیماً بر زندگی روستاییان تأثیرگذار است. لذا، نظارت مؤثر بر عملکرد دهیاران و پیگیری قانونی تخلفات احتمالی، نه تنها از حقوق شهروندی دفاع می کند، بلکه به تقویت نهاد دهیاری و ارتقاء سطح مدیریت روستایی منجر می شود.

همانطور که در این مقاله به تفصیل بیان شد، مراجع متعددی برای رسیدگی به تخلفات دهیار وجود دارند که از شورای اسلامی روستا و بخشداری آغاز شده و تا هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور و مراجع قضایی ادامه می یابد. هر یک از این مراجع، صلاحیت ها و رویه های خاص خود را دارند و انتخاب مرجع مناسب با توجه به نوع و شدت تخلف، از اهمیت بالایی برخوردار است. برای تخلفات اداری ساده، شورای روستا و بخشداری، اولین و مناسب ترین گزینه ها هستند. اما در صورت بروز تخلفات مالی یا کیفری جدی، مراجعه به سازمان بازرسی و دادسرا امری ضروری است. همچنین، سامانه آنلاین نظارت و شکایت شوراها و دهیاری ها، به عنوان یک ابزار اولیه، می تواند شروعی آسان برای ثبت شکایات باشد.

جمع آوری مستندات قوی، تنظیم دقیق شکواییه، رعایت مهلت های قانونی و در صورت لزوم، بهره مندی از مشاوره حقوقی، از جمله توصیه های کلیدی برای شاکیان است. با حفظ حقوق شهروندی و مشارکت فعال در نظارت بر دهیاران، می توان به ارتقاء سطح حکمرانی محلی و ایجاد فضایی عاری از فساد در روستاها کمک کرد و اطمینان حاصل نمود که دهیاری ها در مسیر خدمت رسانی صادقانه و مؤثر به مردم گام برمی دارند.