خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن )

کتاب «کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده» اثر لزلی استرن، به کاوش در پرسش بنیادین تبدیل شدن بدن های مرده به شیء در سینما می پردازد و مرزهای میان زندگی و مرگ، سوژه و ابژه را در قاب تصویر به چالش می کشد.

لزلی استرن، پژوهشگری برجسته در عرصه نظریه فیلم، در این اثر عمیق و تأثیرگذار خود، خواننده را به سفری فکری در باب ماهیت بدن در سینما فرامی خواند. او در این کتاب، که عضوی مهم از مجموعه کینو-آگورا محسوب می شود، تنها به تحلیل صرف فیلم ها نمی پردازد، بلکه با بهره گیری از چارچوب های فلسفی و نظری، به واکاوی پیچیدگی های بازنمایی بدن، به ویژه بدن مرده، می پردازد. این اثر برای دانشجویان و پژوهشگران رشته های سینما، فلسفه، مطالعات فرهنگی و هنرهای تجسمی، منبعی ارزشمند به شمار می آید و به علاقمندان جدی سینما نیز کمک می کند تا با یکی از مهم ترین مباحث نظری معاصر در این حوزه آشنا شوند. در این مقاله، به خلاصه ای جامع و تحلیلی از کتاب لزلی استرن خواهیم پرداخت تا خواننده با مفاهیم کلیدی، استدلال های اصلی و تحلیل های فیلمی که نویسنده ارائه می دهد، آشنا شود.

مقدمه: چرا «بدن به مثابه شیء سینمایی»؟ (معرفی لزلی استرن و اهمیت کتاب)

لزلی استرن نامی آشنا در محافل نظریه فیلم است. او که تا زمان درگذشتش در سال ۲۰۲۱، به عنوان استاد گروه هنرهای تجسمی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو فعالیت می کرد، با آثار پرشمار و دیدگاه های نوآورانه خود، سهم بسزایی در پیشبرد مباحث سینمایی ایفا کرد. استرن نه تنها یک پژوهشگر عمیق، بلکه نویسنده ای با سبک و سیاق منحصر به فرد بود که توانست پیچیده ترین مفاهیم را با زبانی شیوا و شاعرانه، به مخاطبان خود منتقل کند. از جمله آثار شناخته شده او می توان به پایان نامه دکترایش با عنوان «ارتباط اسکورسیزی» اشاره کرد که مورد تحسین منتقدان بسیاری قرار گرفت و به عنوان یکی از «شجاعانه ترین و خیال انگیزترین کتاب های نوشته شده درباره ی اسکورسیزی» شناخته شد.

جایگاه کتاب در مجموعه کینو-آگورا

کتاب خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن ) در مجموعه معتبر «کینو-آگورا» منتشر شده است. این مجموعه که تحت سرپرستی کریستین کیتلی در سطح جهانی و مازیار اسلامی در ایران، به چاپ می رسد، به دنبال ریشه یابی و بررسی تحولات مفاهیم کلیدی در تاریخ سینماست. نام «کینو-آگورا» که ترکیبی از «کینو» (سینما) و «آگورا» (میدان گردهمایی و تفکر در یونان باستان) است، نشان دهنده رویکرد تبارشناسانه و اندیشه ورزانه این مجموعه به سینما و مطالعات آن است. انتشار اثر لزلی استرن در این مجموعه، خود گواه اهمیت و جایگاه ویژه این کتاب در گفتمان های نظریه فیلم معاصر است. این کتاب، نه تنها به غنای این مجموعه می افزاید، بلکه به عنوان یک منبع پیشرو، به دانشجویان و پژوهشگران کمک می کند تا با تحولات فکری در زمینه بازنمایی بدن در سینما آشنا شوند.

پرسش محوری: بدن مرده، شیء می شود؟

در قلب کتاب «بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده»، پرسشی تکان دهنده و عمیق نهفته است: «آیا اجساد افراد مرده در فیلم های سینمایی، به شیء تبدیل می شوند؟» این سوال که شاید در نگاه اول ساده به نظر رسد، دروازه ای به روی مباحث پیچیده فلسفی، پدیدارشناختی و اخلاقی در نظریه فیلم می گشاید. لزلی استرن با هوشمندی، این پرسش را مطرح می کند تا به کاوش در ماهیت بازنمایی بدن در سینما بپردازد و مرزهای میان سوژه بودگی و ابژه بودگی، انسانیت و شیئیت را بررسی کند. او نه تنها به دنبال یافتن پاسخی قطعی نیست، بلکه فرآیند این کاوش و تعمق در این مرزهای تاریک را هدف اصلی خود قرار می دهد و خواننده را دعوت به تامل در این پدیده می کند. این کتاب به عنوان یک مقاله تحلیلی-خلاصه، به خواننده این امکان را می دهد که حتی بدون مطالعه کامل، درکی عمیق از ماهیت این اثر داشته باشد.

خاستگاه های نظری: بنیادهای فلسفی و نظریه اشیاء

برای درک عمق تحلیل های لزلی استرن در کتاب خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن )، لازم است با خاستگاه های نظری که او از آن ها بهره می برد، آشنا شویم. استرن به شکلی استادانه، مفاهیم فلسفی و نظریات پیچیده را با تحلیل های سینمایی خود در هم می آمیزد تا به پرسش اصلی خود پاسخی چندوجهی و عمیق ببخشد. او برای غنا بخشیدن به بحث خود، نه تنها از نظریه اشیاء بیل براون استفاده می کند، بلکه اندیشه های متفکرانی چون مارتین هایدگر و برونو لاتور را نیز به کار می گیرد.

نظریه اشیاء بیل براون و سینما

نظریه اشیاء، رویکردی است که بیل براون برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ در مقاله ای به آن اشاره کرد و سپس به طور گسترده ای در تحلیل های ادبی و فرهنگی مورد استفاده قرار گرفت. این نظریه، به بررسی روابط پویای میان انسان (سوژه) و اشیاء بی جان (ابژه) می پردازد. از دیدگاه براون، اشیاء صرفاً آیتم هایی ساکن در محیط نیستند، بلکه موجودیت هایی هستند که انسان برای آن ها حس مشخصی از مکان، کاربرد و نقش در نظر می گیرد. اما ماهیت واقعی اشیاء، زمانی آشکار می شود که آنها به طور غیرمنتظره ای از کارکرد معمول خود خارج شوند، دچار مشکل گردند، ارزش اجتماعی معین خود را از دست بدهند یا از درک ما فراتر روند. در چنین لحظاتی است که شیء، خود را به تمامی عیان می سازد و اهمیت وجودی آن برجسته می شود.

لزلی استرن در کتاب خود، این نظریه را به دنیای سینما می آورد و از آن برای تعریف بدن های مرده در فیلم ها استفاده می کند. او به این سوال اساسی می پردازد که آیا بدن های مرده در فیلم، از جایگاه سوژه انسانی خارج شده و به یک شیء تبدیل می شوند؟ استرن معتقد است که با استفاده از لنز نظریه اشیاء براون، می توانیم درک عمیق تری از چگونگی بازنمایی مرگ و تبدیل بدن زنده به ابژه ای بی جان در قاب سینما پیدا کنیم. این نظریه به ما کمک می کند تا به پویایی میان حضور (زندگی) و فقدان (مرگ) در تصویر سینمایی، و همچنین به ابعاد عاطفی و شناختی مواجهه بیننده با این بازنمایی ها، بهتر بنگریم.

هایدگر و لاتور: گره خوردگی فلسفه و سینما

استرن برای تقویت استدلال های خود، به سراغ اندیشه های دو فیلسوف برجسته، مارتین هایدگر و برونو لاتور می رود. از مارتین هایدگر، فیلسوف هستی شناس آلمانی، مفهوم «حضور» (Dasein) و ماهیت اشیاء الهام بخش استرن می شود. هایدگر بر این باور بود که اشیاء تنها در مواجهه با ما و در بافت هستی ما معنا می یابند. استرن این دیدگاه را به سینما تعمیم می دهد و چگونگی حضور بدن های مرده در قاب سینما را از منظر هستی شناختی مورد بررسی قرار می دهد. او تلاش می کند تا نشان دهد که حتی در غیاب حیات، بدن مرده همچنان نوعی «حضور» خاص خود را دارد، حضوری که بیننده را به تامل درباره هستی و نیستی وامی دارد و از این رو، نمی توان آن را صرفاً یک شیء بی اهمیت دانست.

در کنار هایدگر، برونو لاتور، جامعه شناس و فیلسوف علم فرانسوی، با نظریه «شبکه کنشگر-شیء» (Actor-Network Theory) خود، ابزاری دیگر در اختیار استرن قرار می دهد. لاتور بر این باور است که جهان از شبکه ای از کنشگران انسانی و غیرانسانی (اشیاء) تشکیل شده است که به طور متقابل بر یکدیگر تأثیر می گذارند. استرن از این دیدگاه برای تحلیل روابط پیچیده میان بدن های مرده، اشیاء حاضر در صحنه، و بیننده بهره می برد. او نشان می دهد که چگونه یک بدن مرده، در ترکیب با دیگر اشیاء و عوامل محیطی، می تواند به یک «کنشگر» تبدیل شود که روایت فیلم را پیش می برد، احساسات خاصی را در بیننده برمی انگیزد و معناهای جدیدی تولید می کند. این ترکیب از نظریه های هایدگر و لاتور، به استرن اجازه می دهد تا تحلیلی چندوجهی و عمیق از بدن به مثابه شیء سینمایی ارائه دهد که فراتر از یک دیدگاه تقلیل گرایانه است.

خلاصه فصول اصلی کتاب: کندوکاو در مرزهای مرده و زنده در سینما

لزلی استرن در کتاب خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن )، فصل به فصل، به کاوشی دقیق و ظریف در باب بازنمایی بدن های مرده در سینما می پردازد. سبک نوشتاری او، ترکیبی از دقت نظری و حساسیتی شاعرانه است که خواننده را به سفری عمیق در این موضوع فرامی خواند. او از منظری شخصی و فلسفی، به بررسی ابعاد مختلف این پدیده می پردازد و مرزهای میان زندگی و مرگ، سوژه و ابژه را در قاب سینما به چالش می کشد.

بدن به مثابۀ شیء سینمایی: مرده و زنده (مقدمه و طرح کلی)

در آغاز کتاب، استرن چارچوب اولیه نظریه خود را مطرح می کند و هدف گذاری های اصلی اش را مشخص می سازد. او از همان ابتدا، خواننده را با سبک نوشتاری منحصر به فرد خود آشنا می کند؛ سبکی که هم شخصی است و هم شاعرانه و فلسفی. این سبک، نه تنها بیانگر درک عمیق او از فلسفه مدرن، به ویژه اندیشه های هایدگر و لاتور است، بلکه عشق عمیقش به پدیده ها و اشیای سینمایی را نیز نشان می دهد. او از این مقدمه به عنوان بستری برای طرح پرسش های بنیادین خود درباره چگونگی تبدیل شدن بدن به شیء در سینما استفاده می کند و زمینه ای برای تحلیل های بعدی فراهم می آورد. این مقدمه نشان می دهد که چگونه استرن، حتی از موضوعی به ظاهر مخوف و پیش پاافتاده چون نمایش اجساد مرده، به کاوشی گسترده در نقد فمینیستی، نظریه روایت شناسی و فلسفه سینما می رسد.

بعضی ها مرده می مانند (بازنمایی مرگ و میرایی در قاب سینما)

یکی از فصول کلیدی کتاب، به تحلیل نمایش اجساد مرده و بی جان در سینما اختصاص دارد. استرن در این بخش، به ابعاد اخلاقی، پدیدارشناختی و زیبایی شناختی تبدیل بدن زنده به شیء مرده در فیلم می پردازد. او تاکید می کند که نمایش مرگ در سینما، فراتر از یک رویداد صرف است؛ این نمایش، چالش های وجودی عمیقی را برای بیننده و فیلمساز ایجاد می کند. او این پرسش را مطرح می کند که وقتی یک بدن مرده در قاب سینما قرار می گیرد، آیا همچنان «انسانیت» خود را حفظ می کند یا به صرف یک «شیء» تبدیل می شود؟ او با تحلیل صحنه هایی که مرگ و میرایی را به تصویر می کشند، به این نتیجه می رسد که این بازنمایی ها، اغلب مرزهای میان احترام و نمایش، همدردی و بی تفاوتی را محو می کنند. استرن به زیبایی نشان می دهد که چگونه فیلمسازان با انتخاب های بصری و روایی خود، می توانند ادراک ما از این بدن های مرده را شکل دهند و به آنها معنای تازه ای ببخشند.

مصلوب یا نامصلوبِ بازشناسی (هویت و شیئیت بدن)

این بخش از کتاب به چالش های بازشناسی هویت بدن های مرده و تاثیر آن بر بیننده می پردازد. استرن در اینجا به بررسی تنش میان انسانیت (سوژه بودگی) و شیئیت (ابژه بودگی) در بازنمایی های سینمایی می پردازد. او مطرح می کند که در برخی فیلم ها، بدن مرده به قدری تغییر شکل داده یا از هویت اصلی اش دور شده که بازشناسی آن دشوار می شود. این دشواری در بازشناسی، نه تنها بیننده را به تأمل درباره ماهیت هویت انسانی و شکنندگی آن وامی دارد، بلکه به تجربه او از فیلم نیز عمق می بخشد. استرن با تحلیل دقیق، نشان می دهد که چگونه این «مصلوب یا نامصلوبِ بازشناسی»، می تواند به ابعاد اخلاقی و عاطفی عمیقی در روایت سینمایی منجر شود. این فصل به ما کمک می کند تا بفهمیم که چگونه بدن مرده، حتی در غیاب حیات، همچنان می تواند حامل معنا و چالش برانگیز باشد.

سینما… منحصر به انسان نمیشود (اهمیت اشیاء در تاریخ سینما)

لزلی استرن در این بخش از کتاب، نگاهی به تاریخ سینما می اندازد و اهمیت اشیاء را نه فقط در کنار بدن های مرده، بلکه در کلیت روایت سینمایی برجسته می کند. او با ارجاع به دیدگاه فیلمسازان و نظریه پردازان اولیه سینما، مانند کراکائر و دلوک، نشان می دهد که چگونه آنها از همان آغاز، بر نقش حیاتی اشیاء در فیلم تأکید کرده اند. کراکائر معتقد بود که «سینما منحصر به انسان نمی شود» و قادر است اهمیت اشیاء را بیش از هر فرم هنری دیگری نمایان سازد. لوئی دلوک نیز اشیاء را «پاره ای از ماده جهان» می دید که می توانند حتی بازیگر انسانی را تحت الشعاع قرار دهند. استرن سپس به «چرخش به سمت شیء» در مطالعات آکادمیک معاصر می پردازد و دلایل این گرایش فزاینده به نظریه اشیاء را بررسی می کند. او این چرخش را نه تنها یک ولوله موقتی، بلکه نشانه ای از یک زمین لرزه فکری می داند که می تواند بحث های معرفت شناختی جنجال برانگیزی را در حوزه هایی که به سینما علاقه ای ندارند نیز تحت تأثیر قرار دهد و به این ترتیب، جایگاه اشیاء را در فهم عالم سینما بازتعریف می کند.

لزلی استرن با بهره گیری از نظریه اشیاء بیل براون و اندیشه های هایدگر و لاتور، پرسش بنیادین خود را مطرح می کند: «آیا اجساد افراد مرده در فیلم های سینمایی، به شیء تبدیل می شوند؟» این پرسش، کاوشی است در مرزهای مبهم میان سوژه بودگی و ابژه بودگی در قاب سینما.

«چگونه مرده بودن»: ایفای نقش چیز (بازیگری و بدن مرده)

در این فصل، استرن به تحلیل یکی از جنبه های جذاب و کمتر کاوش شده در سینما می پردازد: نقش آفرینی بازیگران در نمایش بدن های بی جان و مرده. او این سوال را مطرح می کند که چگونه یک بازیگر می تواند حالت «شیئیت» را بازی کند و تفاوت این نوع بازیگری با ایفای نقش یک شخصیت زنده چیست. بازی در نقش یک مرده، چالش های خاص خود را دارد؛ این نوع ایفای نقش نیازمند فهم عمیقی از بی حرکتی، عدم واکنش و حذف عاملیت انسانی است. استرن به بررسی تکنیک ها و رویکردهایی می پردازد که بازیگران برای ایجاد این توهم «مرده بودن» در صحنه به کار می برند. او نشان می دهد که چگونه این «بازی کردنِ چیز»، می تواند به ابعاد پدیدارشناختی و هستی شناختی فیلم عمق ببخشد و بیننده را به تأمل درباره ماهیت زندگی و مرگ وادار سازد. این فصل، به نوعی کاوشی است در توانایی سینما برای به تصویر کشیدن حالات وجودی فراتر از صرفاً روایت داستان.

از سیگار و دیگر چیزها (نقش اشیاء روزمره در سینما و ارتباط آن با بدن)

استرن در این بخش به چگونگی حضور اشیاء معمولی و روزمره در کنار بدن های سینمایی می پردازد و نقش آن ها را در روایت و معنابخشی فیلم تحلیل می کند. او نشان می دهد که چگونه یک شیء ساده، مانند یک سیگار، یک عینک یا یک دسته کلید، می تواند در کنار یک بدن، چه زنده و چه مرده، معانی جدیدی را حمل کند. این اشیاء، تنها ابزار یا دکور نیستند؛ آن ها می توانند نمادی از حافظه، هویت، گذشته یا حتی آینده باشند. به عنوان مثال، یک سیگار نیمه سوخته در کنار بدن مرده، می تواند به زندگی ای که دیگر وجود ندارد اشاره کند یا حس اندوه و فقدان را تشدید کند. استرن با دقت، چگونگی تعامل این اشیاء با بدن ها را مورد بررسی قرار می دهد و نشان می دهد که چگونه این تعاملات، می توانند به لایه های پنهان داستان و شخصیت ها نور بتابانند. این فصل، به ما درکی عمیق تر از پویایی میان عناصر بصری و روایی در سینما می دهد و تأکید می کند که هیچ جزئیاتی در قاب سینما بی اهمیت نیست.

تحلیل فیلم ها: مطالعه موردی بدن های سینمایی

بخش عمده ای از قدرت تحلیلی کتاب لزلی استرن در خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن )، در تحلیل های دقیق و موشکافانه او از فیلم های مختلف نهفته است. او با انتخاب سه فیلم محوری و ارجاع به دیگر آثار سینمایی، نظریات خود را به شکلی ملموس و قابل درک ارائه می دهد. استرن با این تحلیل ها نشان می دهد که چگونه مفاهیم پیچیده فلسفی و نظری، در بافتار سینمایی معنا می یابند و تجربه بیننده را غنی تر می کنند.

لحظه ی غفلت (1949، ماکس افولس)

یکی از فیلم های کلیدی که لزلی استرن به تفصیل مورد تحلیل قرار می دهد، «لحظه ی غفلت» (The Reckless Moment) ساخته ماکس افولس در سال ۱۹۴۹ است. این فیلم، با نقش آفرینی جون بنت، بستری غنی برای کاوش در مفاهیم بدن، شیئیت و حافظه فراهم می کند. استرن به ویژه بر روی صحنه هایی تمرکز می کند که در آن بدن ها، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، به اشیائی برای پنهان کاری، جابه جایی یا حتی فراموشی تبدیل می شوند. او چگونگی به تصویر کشیدن بدن، احساسات و خاطرات در این فیلم را تحلیل می کند و نشان می دهد که چگونه افولس با سبک بصری خاص خود، به تنش میان آنچه آشکار است و آنچه پنهان می ماند، عمق می بخشد. تحلیل استرن از «لحظه ی غفلت»، نه تنها به ما کمک می کند تا ابعاد جدیدی از این شاهکار افولس را درک کنیم، بلکه کاربرد نظریه اشیاء در یک بافتار روایی پیچیده را نیز روشن می سازد.

داستان ژاپنی (2003، سو بروکس)

فیلم استرالیایی «داستان ژاپنی» (Japanese Story) به کارگردانی سو بروکس (۲۰۰۳)، دیگر اثر محوری در تحلیل های استرن است. در این فیلم، او به چگونگی نمایش بدن مرده و فرآیند تبدیل شدن به شیء در بستر فرهنگی خاصی می پردازد. این فیلم، با تمرکز بر فقدان و جستجو برای هویت، فرصت بی نظیری را برای استرن فراهم می کند تا به بررسی ابعاد پدیدارشناختی و اخلاقی مواجهه با مرگ بپردازد. استرن نشان می دهد که چگونه جسد یک فرد در فرهنگ ژاپن، با آداب و رسوم خاصی مواجه می شود و چگونه این فرآیند، بر ادراک شخصیت های فیلم و بیننده تأثیر می گذارد. او به ویژه به لحظاتی می پردازد که در آن بدن مرده، به یک «بار» فیزیکی و عاطفی تبدیل می شود و چگونه این بار، مرزهای میان انسان و شیء را در روایت سینمایی، بیش از پیش، در هم می آمیزد. تحلیل او از این فیلم، عمق بینش فرهنگی و نظری استرن را آشکار می سازد.

خانه به دوش (1985، انیس واردا)

«خانه به دوش» (Vagabond) ساخته انیس واردا در سال ۱۹۸۵، یکی دیگر از شاهکارهایی است که لزلی استرن به طور عمیق به آن می پردازد. این فیلم که داستان زندگی و مرگ یک زن جوان بی خانمان را روایت می کند، برای استرن بستری ایده آل برای کاوش در مفاهیم بی خانمانی، بدن رها شده و شیئیت است. استرن در این تحلیل، به چگونگی تبدیل شدن بدن شخصیت اصلی به یک شیء بی اهمیت و فراموش شده در جامعه می پردازد. او نشان می دهد که چگونه واردا با رویکرد مستندگونه و در عین حال هنری خود، به تصویر کشیدن این بدنِ تنها و آسیب پذیر، تأثیر عمیقی بر بیننده می گذارد و او را به تأمل درباره مسائل اجتماعی و انسانی وامی دارد. این تحلیل، نه تنها به اهمیت سینمای واردا اشاره می کند، بلکه نشان می دهد که چگونه بدن، در نبود حمایت اجتماعی و انسانی، می تواند تا حد یک شیء بی اهمیت تقلیل یابد.

علاوه بر این سه فیلم، استرن در طول کتاب خود به آثار و دیدگاه های بسیاری از فیلمسازان و نظریه پردازان دیگر نیز اشاره می کند. او از ژان لوک گدار و رویکردش به اشیاء در فیلم هایش، آلفرد هیچکاک و بازی با تعلیق و بدن های مرده، اورسن ولز و کاراکترهای پیچیده اش، میکل آنجلو آنتونیونی و فضاهای خالی اش، جان فُرد و حماسه های وسترنش، و توماس گُتیِرِس آلِئا، فیلمساز فقید کوبایی، بهره می برد. این ارجاعات گسترده، نشان دهنده عمق دانش استرن از تاریخ سینما و توانایی او در ایجاد پیوندهای نظری میان آثار متنوع سینمایی است.

اهمیت و تأثیر کتاب: چرا کینو-آگورا همچنان خواندنی است؟

کتاب خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن ) فراتر از یک تحلیل ساده از نمایش مرگ در سینماست؛ این یک اثر جامع است که به عمق فلسفی و نظری این پدیده می پردازد. اهمیت این کتاب نه تنها در پاسخ هایی است که به پرسش هایش می دهد، بلکه در گشودن افق های جدید برای تفکر و پژوهش در نظریه فیلم نهفته است. دلایل متعددی وجود دارد که چرا این کتاب لزلی استرن همچنان یک منبع حیاتی و الهام بخش برای نسل های جدید پژوهشگران و علاقه مندان به سینما و فلسفه محسوب می شود.

جمع بندی استدلال های اصلی

لزلی استرن در طول کتاب خود به این نتیجه می رسد که پاسخ به پرسش «آیا بدن مرده در سینما شیء می شود؟» نه ساده و نه مطلق است. او با استفاده از نظریه اشیاء بیل براون، هایدگر و لاتور، نشان می دهد که بدن مرده در سینما، در یک پویایی پیچیده میان سوژه بودگی و ابژه بودگی قرار می گیرد. این بدن هرچند از حیات تهی شده، اما هرگز کاملاً بی اهمیت و صرفاً یک «شیء» نمی شود. در حقیقت، بدن مرده در قاب سینما، می تواند به یک کانون معنایی، یک محرک روایی، یا حتی یک «کنشگر» تبدیل شود که عواطف، حافظه ها و چالش های فلسفی را در بیننده برمی انگیزد. استرن تاکید می کند که ماهیت «شیئیت» بدن مرده، به شدت به بافتار سینمایی، فرهنگی و نحوه بازنمایی آن بستگی دارد. او استدلال می کند که حتی در مرگ، بدن همچنان حامل حضور خاص خود است و بیننده را به تامل درباره هستی و نیستی وامی دارد.

سهم کتاب در نظریه فیلم

خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن ) سهم بی بدیلی در توسعه نظریه های مربوط به بدن، شیئیت و بازنمایی در سینما ایفا کرده است. این کتاب، با تلفیق بی نظیر نظریه های فلسفی و تحلیل های سینمایی، راه را برای رویکردهای میان رشته ای جدید در مطالعات فیلم هموار ساخت. پیش از این، بحث درباره بدن مرده در سینما غالباً به تحلیل های فرمالیستی یا روانکاوانه محدود می شد. اما استرن، با آوردن نظریه اشیاء و فلسفه های هستی شناسانه، یک چارچوب تحلیلی تازه و عمیق تر ارائه داد. او نشان داد که چگونه می توان از یک پدیده به ظاهر حاشیه ای، به قلب مباحث بنیادین نظریه فیلم رسید و به این ترتیب، به غنای گفتمان آکادمیک در این حوزه افزود.

پیوندهای میان رشته ای

یکی از نقاط قوت اصلی کتاب استرن، قابلیت آن در ایجاد پیوندهای میان رشته ای است. نظریات او نه تنها در نظریه فیلم، بلکه در فلسفه، نقد فمینیستی، مطالعات فرهنگی و پدیدارشناسی نیز کاربرد دارند. استرن با بهره گیری از دیدگاه های فمینیستی، به چگونگی بازنمایی بدن های زنانه و شیئیت یابی آن ها در سینما می پردازد و ابعاد جنسیتی این پدیده را برجسته می کند. از منظر پدیدارشناسی، او به تجربه زیسته بیننده از مواجهه با بدن های مرده و چگونگی تأثیر این بازنمایی ها بر ادراک او از واقعیت، هستی و میرایی می پردازد. این رویکرد میان رشته ای، کتاب را به منبعی غنی برای پژوهشگرانی در حوزه های مختلف تبدیل کرده است که به دنبال درک عمیق تر از تعامل هنر، فلسفه و فرهنگ هستند.

«سینما بیش از و بهتر از دیگر شیوه های بازنمایی می تواند اهمیت اشیاء را برجسته سازد و، به اعتقاد لوئی دلوک، می تواند بازیگر یا کنش گر انسانی را « فقط جزئی کوچک یا پاره ای از مادۀ جهان» نشان دهد.»

ارزش ماندگار

کتاب «بدن به مثابه شیء سینمایی؛ مرده و زنده» به دلیل رویکرد نوآورانه، عمق نظری و سبک نگارشی جذاب خود، ارزش ماندگاری در مطالعات سینمایی پیدا کرده است. این کتاب، نه تنها یک منبع آکادمیک مهم است، بلکه خواننده را به یک تجربه فکری ترغیب می کند. استرن توانسته است موضوعی به ظاهر دشوار و حتی آزاردهنده را به کاوشی جذاب و روشنگر تبدیل کند که تا مدت ها پس از اتمام مطالعه، ذهن خواننده را به خود مشغول می دارد. این اثر، همچنان الهام بخش دانشجویان و پژوهشگران برای طرح سوالات جدید و کاوش در قلمروهای ناشناخته بازنمایی بدن و شیء در سینما خواهد بود. با خواندن این کتاب، می توان نگاهی تازه به بدن و شیء در سینما داشت و به درک عمیق تری از پیوندهای پیچیده میان زندگی، مرگ، هنر و فلسفه دست یافت.

استرن توانسته است در این اثر، پلی محکم میان عالم نظری و جهان عملی سینما بزند. او با استفاده از فیلم های مختلف، به خواننده نشان می دهد که چگونه می توان نظریات پیچیده را در بافتار مشخص سینمایی مشاهده و تحلیل کرد. این توانایی در تلفیق تئوری و عمل، به کتاب او عمق و اعتبار بیشتری می بخشد. بنابراین، هر کسی که به دنبال درک عمیق تر از سینما، فلسفه، و چگونگی بازنمایی وجود انسان در فرم های هنری است، از مطالعه این کتاب بهره مند خواهد شد. این اثر، یک نقطه عطف در نظریه فیلم معاصر به شمار می رود و همچنان راهگشای پژوهش های آتی خواهد بود.

نتیجه گیری: نگاهی تازه به بدن و شیء در سینما

کتاب خلاصه کتاب کینو – آگورا: بدن به مثابه شی سینمایی؛ مرده و زنده ( نویسنده لزلی استرن ) اثری عمیق و تفکربرانگیز است که مرزهای سنتی نظریه فیلم را به چالش می کشد. لزلی استرن با نبوغ خود، نه تنها به پرسش بنیادین تبدیل شدن بدن های مرده به شیء در سینما پاسخ می دهد، بلکه دریچه های جدیدی را به روی گفتمان های فلسفی و پدیدارشناختی در تحلیل فیلم می گشاید. او نشان می دهد که بدن مرده در سینما، هرگز صرفاً یک ابژه بی جان نیست، بلکه موجودیتی پیچیده و حامل معانی عمیق است که همچنان توانایی کنشگری و تأثیرگذاری بر بیننده را دارد.

با مرور بر نکات برجسته این مقاله، درمی یابیم که چگونه استرن با تلفیق نظریه اشیاء بیل براون، فلسفه هایدگر و لاتور، و تحلیل های دقیق فیلم هایی چون «لحظه ی غفلت»، «داستان ژاپنی» و «خانه به دوش»، به درک چندوجهی از بدن سینمایی می رسد. سبک نوشتاری شخصی و شاعرانه او، پیچیده ترین مفاهیم را قابل دسترس می سازد و خواننده را به تأمل عمیق در مورد بدن، مرگ، و شیئیت در سینما دعوت می کند. این کتاب، فراتر از یک تحلیل آکادمیک، دعوتی است برای بازاندیشی در چگونگی درک ما از جهان و هنر. مطالعه آثاری از این دست، برای هر کسی که به دنبال فهم بهتر روابط میان انسان، هنر و واقعیت است، ضروری به نظر می رسد و می تواند به بینشی عمیق تر و گسترده تر در مورد قابلیت های سینما و تأثیر آن بر دیدگاه ما از هستی، منجر شود.