پذیرش حق و اجرای آن، لازمۀ زیست شرافتمندانه است

حجت الاسلام رضا رمضانی در سومین کنگره بین‌المللی نهج‌البلاغه که امروز دوشنبه (۱۱ تیرماه) در سالن همایش‌های بین‌المللی شهر اصفهان برگزار شد، بیان کرد: لازمه اینکه پژوهشگران و اساتید حوزه و دانشگاه بخواهند زمینه را فراهم کنند که نهج البلاغه مانند قرآن به غربت دربیاید این است که نهج البلاغه باید در متن زندگی ما حضور پیدا کند. ما در حال صحبت از شخصیتی هستیم که به تعبیر «عبدالرضا لاهیجی»، معجزه تربیتی پیامبر(ص) است. خواجه نصیر ۳ معجزه را نقل کرده است؛ فعلی، کلی و تربیتی. علی ابن ابی طالب(ع) معجزه تربیتی در جاهلیت عرب است. انسان جامع و کاملی که نمی‌توان به ابعاد وجودیش پی‌برد و او باب الحکمه، باب العلم و باب الجنته است که این تعبیر در کتاب‌های اهل سنت و شیعه و اهل کتاب ذکر شده و هرکس که می‌خواهد به مدینه جنت و حکمت وارد شود، از باب آن باید وارد شود.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: خداوند درباره این شخصیت می‌گوید که اگر همه بشر جمع می‌شدند و محبت علی(ع) را در وجود خود قرار میدادند، من جهنم را خلق نمی‌کردم. نهج البلاغه جلوه ای از جلوات کلامی امام علی(ع) است. ما باید در همه ابعاد وجودی به یک نکته مهم توجه داشته باشیم که نهج البلاغه یک شمه ای از دریای بیکران معارف امام علی(ع) است. ما باید با نهج البلاغه مرجعیت علمی، معنوی و سیاسی را به دنیا معرفی کنیم. نهج البلاغه می تواند نه فقط برای مسلمانان بلکه برای کل بشریت، مرجعیت علمی جامعه امروز بشری باشد.

او ادامه داد: در این زیست شرافتمندانه و در همه ابعاد ما باید حقوق یکدیگر را شناخته و به تکالیف هم آشنا شویم. امروز در نظام های سکولار و لائیسیته از تکلیف و وظیفه خبری نیست؛ اما در نظام اسلامی اگر ما یک نگاه دقیق و حداکثری برای هدایت بشر نسبت به اسلام داشته باشیم، قطعا شناخت حقوق و تکالیف نسبت به یکدیگر در این زیست شرافتمندانه که منجر به حیات طیبه می شود، می تواند نقش افرین بوده و یک نسخه جهانی و نجات بخش برای کل جامعه بشری باشد. در این زیست باید به سمت سبک زندگی اسلامی برویم و تعبیر ما این است که این نرم افزار تمدن اسلامی است.

حجت الاسلام رمضانی خاطرنشان کرد: در دنیای مدرنتیه می گویند حق با تکلیف در تعارض است. برخی روشنفکران معتقدند در دنیای مدرنتیه دنبال حق گرایی هستند و در دنیای سنتی تکلیف گرا و حق گریز هستند. خطبه ۲۱۶ نهج البلاغه می تواند برای درسنامه بحث حقوقی و توجه به حقوق متقابلی که بشر میتوانند نسبت به یکدیگر داشته باشد به موضوع تبدیل شود. ما معتقدیم که حق و تکلیف در نطام اسلامی و در آموزه های دینی و در نهج البلاغه دوروی یک سکه هستند. یکی از مهم ترین‌های آن، حق وادی و رعیه است که علی(ع) در همه جای نهج البلاغه به آن اشاره کرده و می گوید که اگر این حقوق به جا آورده شود، می تواند در جامعه نقش آفرین باشد.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) ادامه داد: امام علی(ع) در آخر خطبه ۳۳ می‌گوید من بر شما حقی دارم و شما بر من حقی دارید و حق من بر شما این است که اگر من شما را دعوت کردم، اجابت کنید و اگر شما را امر کردم، اطلاعت کنید. من باید این حق را نسبت به شما به جا بیاورم و خیرخواه شما باشم و شما هم نسبت به من حق دارید؛ سپس اشاره می‌کند که من باید شما را نصیحت کنم و این غنائم را به شما برگردانم و در وجه سوم می گوید که آنوقت است که شما را فراخوان می کنم، شما اجابت کنید. حق اگر بخواهد تحقق پیدا کند، ما در توصیف هیچ مشکلی نداریم. امروز حق، آزادی، معنویت و عدالت مظلوم‌ترین واژه‌های روزگار است.

او درخصوص تعبیر امیرالمومنین در خصوص حق، ادامه داد: اگر جامعه‌ای بخواهد  در همه ابعادی وجودی خود به آبادی و آبادانی و حیات طیب برسد و زمینه زیست شرافتمندانه داشته باشد، باید تلخی و سنگینی حق را پذیرفته و در اجرای آن نیز از خودگذشتگی داشته باشد. اولین محب آن از خود گذشتن و تربیت صحیح خود است و آنوقت است که در میدان حق کم نخواهد آورد.

حجت الاسلام رمضانی اضافه کرد: اگر به حقوق متقابل به درستی و بادقت عمل شود، جامعه یک جامعه آباد خواهد بود و ما در همینجا سازنده بهشت خواهیم بود و می توانیم یک زندگی شرافتمندانه را در همین دنیا تجربه کنیم.

در ادامه این نشست آیت الله محسن اراکی، نایب رئیس مجلس خبرگان اظهار کرد: نهج البلاغۀ امیرالمومنین دایره المعارف وحی الهی است و کمتر دایره المعارفی است که از انبیا به دست میراث رسیده باشد و جامعیت تفصیلی و جامعیت خرده علم‌ها و جواهر علوم هم در آن جمع شده شود. تحلیل این مطلب بر اساس آنچه در سایر منابع دینی آمده این است که در این مسائل، روح اجتماعی واحد است که در جامعه به وسیله فرمانروایی، فرمانروا یا ولایت والی به وجود می آید. انسان‌هایی که برای خود یک شخصیتی و وجودی مستقل از دیگری دارند وقتی در یک جامعه به هم پیوند می‌خورند روحی در جامعه به وجود می‌آید که از این می‌توان به روح جمعی تعبیر کرد.

او با بیان اینکه آنچه که مناسب اصطلاحات دینی ما آمده روح ولایت حقیقی و نه اعتباری است، افزود: وقتی انسان‌ها به یکدیگر پیوند می‌خورند براساس این پیوندی که در بین انسان‌ها به وجود می‌آید، جامعه متولد شده است، اما وقتی جامعه از هم پاشیده می‌شود که روح جمیل متلاشی شود و بر همین اساس امام‌علی(ع) خطاب به پیروانش می‌گوید که یاری‌ام کنید که یک فراخوان حقیقی است. واقعاً افرادی که به جامعه علوی می‌پیوندند می‌توانند یاری کنند.

رئیس مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: جامعه وقتی جامعه می‌شود که افراد بر اساس قانون هم‌پیوند می‌شوند. جامعه‌ای که با امر و قانون، فرمامروایی و حکم به یکدیگر پیوند نخورند، چنین مجموعه‌ای جامعه نیست چرا که قانون و حکم است که بین افراد رابطه ایجاد می‌کند و اساسِ رابطه شخصیت هر انسان به ارادۀ او است.

آیت الله اراکی اظهارکرد: اراده، زندگی را هدایت می‌کند، رفتارها را شکل می‌دهد چراکه باید رفتارهای فردی، اجتماعی و عاطفی به‌عنوان یک انسان داشت تا اراده ای شکل بگیرد. وقتی می‌گوییم انسان موجودی دارای اختیار و اراده است یعنی رفتارش را براساس سنجش و خواسته های خود سوق می‌دهد.

او با بیان اینکه یک دستگاه حاکمیتی وجود دارد که مرکز شکل‌دهی اراده‌های جمعی است، توضیح داد: این مرکز وقتی به وجود اراده‌های جمعی به هم پیوند می‌خورند یک شخصیت اجتماعی به وجود می‌آید. این شخصیت اجتماعی حقیقی است. وقتی ما جامعه اسلامی داشته باشیم که تحت حاکمیت خداوند متعال و جاکمیت ولی الهی باشد یعنی افراد پذیرفته‌اند که در جامعه‌ای که زندگی ‌کنند که قاتون در آن حاکم است و از آن با عنوان حاکمیت واحد یاد می‌شود.

احمد سالک، رئیس سومین کنگره بین‌المللی نهج البلاغه نیز گفت: کتاب نهج‌البلاغه برادر قرآن و فوق کلام بشریت و خطبه غدیر پیامبر اکرم (ص) در روز غدیر است. این کتاب، معرفی امیرالمومنین از زبان خودشان بوده که ولایت الهیه را رقم زد و این ولایت الهیه در کلام پیغمبر اکرم (ص) در غدیر خم مشهود است.

او با بیان اینکه عید بزرگ ملت‌های مسلمان غدیر است که جانشینی پیامبر اکرم (ص) توسط خودشان و به اذن الهی تحقق پیدا کرد، ادامه داد: در خطبه غدیریه تا ظهور حضرت مهدی (عج) مسائل مدیریتی کشورهای اسلامی و اداره جامعه بشری رقم خورده است و ما هیچ نگرانی بابت مدیریت الهی جز سلسله طولی نداریم. بنابراین در شرایطی که ما قرار گرفتیم جمهوری اسلامی ایران و رهبر بزرگوار و هدیه و نعمت الهی امام خامنه‌ای(مدظله العالی) در سلسله طولی جانشینی امام زمان (عج) هستند و جامعه و جوامع اسلامی را اداره می‌کنند.

رئیس سومین کنگره بین‌المللی نهج‌البلاغه با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب نامه‌ای در ۳۰ محور به جوانان ۵۶ دانشگاه آمریکا مطرح نوشتند، بیان کرد: حضرت آیت الله خامنه ای در نامه خود می‌فرمایند که به قرآن توجه کنید، زیر بار ستم نروید و ستم نکنید چراکه باید مقاومت کنید. امیرالمومنین (ع) نیز در خطبه ۱۷۶ به طور مفصل به این موضوع پرداخته اند و  تفسیر این بحث قابل توجه است.

حجت الاسلام سالک افزود: نهج‌البلاغه کتاب حکومت اسلامی و بر مبنای مسائل اعتقادی، ایمانی، شخصیت توحیدی و ارتقای بصیرت در جامعه بشری است، کتاب زندگی سالم برای همه انسان‌ها است و در این راستا در دو کنگره قبلی نیز مقالات زیادی از سراسر دنیا ارسال شد که انسان در تراز نهج‌البلاغه و سلامت و امنیت از نگاه امیرالمومنین مورد بحث قرار گرفت. این کنگره زیست شرافتمندانه است که نهج‌البلاغه رقم می‌زند و نقش بزرگی در این جهت دارد.

او با اشاره به اینکه تلاش می‌کنیم با مسائل مختلف آموزشی، تربیت مربی و مطالب فراوان، نهج‌البلاغۀ امیرالمومنین (ع) که کتاب حیات بخش زندگی انسان‌ها است را به خانه‌های مردم در داخل کشور و خارج ببریم، اظهار کرد: این هدف بزرگی است که زحمت فوق‌العاده‌ای دارد. همچنین در بُعد مسائل علمی، نهج‌البلاغه کتاب مرجع برای جوامع علمی بشری است، کتاب حکومت برای جهان بشریت و کتاب حقوق، جهاد و مقاومت است و اگر کسی جهاد در راه خدا را ترک کند باید لباس ذلت بپوشد.

او در ادامه توضیح داد: امروز این کنگره، معرف انسان‌های عمارگونه در تبعیت امیرالمومنین علی (ع) است و لازمه این حرف این است که اول خودمان به کلام امیرالمومنین (ع) عمل کنیم و شاید بزرگ‌ترین هدف از این کنگره عمل کردن به دستورات قرآن و نهج‌البلاغه باشد.

رئیس سومین کنگره بین‌المللی نهج‌البلاغه با بیان اینکه امیرالمومنین (ع) پس از جنگ جمل به یاران خود گفتند که شما یاران حق، برادران من و سپر دست ولایت در روز سختی هستید، گفت: ما باید با رهبر خود عهد ببندیم که هرکدام از ما در داخل و خارج کشور سپر دست ولایت هستیم و باید آن را در انتخابات روز جمعه نشان دهیم.

حجت الاسلام سالک یادآورشد: امیدوارم کلام علی (ع) را درک کرده و با نیت خالص و اخلاص عمل کنیم که پیروزی از آن شما است و راه‌حل آن خطبه ۱۱ نهج‌البلاغه است.

او در پایان با اشاره به اینکه باید سر را کف دست اخلاص گذاشت و به مبارزه با استکبار جهانی و دفاع از طوفان‌الاقصی علیه اسرائیل پیش رفت و پیروزی اسلام بر کفر را رقم زد، خاطرنشان کرد: جهان در جابه‌جایی قدرت با گرایش اسلام است و باید سهم حاکمیت اسلام در جدول جهانی را کسب کنیم. این اقتدار را می‌توانیم با تکیه بر قرآن و نهج‌البلاغه به دست آوریم و در این جهت تلاش گسترده‌ای در اداره بشریت و بسترسازی برای ظهور حضرت مهدی (عج) را فراهم کنیم.

در ادامه نیز محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ما به کتاب نهج البلاغه فقط به عنوان یک کتاب اخلاقی نیاز نداریم. رهبری می فرماید که ۲۰۰ سال است که غرب با پیشتازی در علم و فناوری سبک زندگی خو را بر ما حاکم کرده و اختیار جوامع را در دست گرفته است. سندی که در ایران اسلامی به گوش رسید و در دولت مصوب شد سند ۲۰۳۰ است که نظام سلطه در ۲۰۱۵ یک نقشه راه جهانی برای کل مردم کره خاکی ترسیم کرد و ۱۷ راهبرد اساسی را در آن در نطر گرفت که برآمده از دانش عقل خودبنیان غرب است و بسیار جدی و همه جانبه در حال پیاده سازی آن هستند.

او افزود: بند ۵ این سند، برابری جنسیتی است. برابری جنسیتی مبحثی است که شتابان در حال پیاده‌سازی است. بسیاری وقایع تابع پیاده سازی پدیده برابری جنسیتی است که غرب قرار است در سند ۲۰۳۰ آن را پیاده کند و محور آن را نیز  جوانان و آموزش و پرورش قرار داده است. ما فقط یک پاسخ در برابر این برابری جنسیتی داریم که به چه گناهی می‌خواهید زنان ما را بکشید و از زن بودن عبورشان دهید. امروز برابری جنسیتی و تبعیض جنسیتی به عنوان یک شعار در صحنه اجتماعی مطرح بوده و چالش علمی که غرب با آن تعامل می‌کند، نسبی انگاری امر جنسیت و درودیده انگاری زوجیت است. نگاهی که به امر جنسیت دارند که جنسیت انتخاب است و این نگاهی است برخلاف جریان خلفت است. در این جریان زوجیت بنای استوار بودن این کره خاکی است و در امر انسانی نیز بحث زوجیت جدی است.

طهرانچی یادآور شد: غرب می‌گوید برابری جنسیتی در فیزیولوژیک است که می‌توانم آن را با مداخله تغییر دهم. دانشگاه‌های غرب نیز حامی و مبدع این  تفکر هستند. ما باید به مبانی برگردیم و مفهوم تولید کنیم. اولین کلام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه این است که زن را ریحانه می داند نه کارگزار. به این معنا که از لحاظ جسمانی و فیزیولوژیک متفاوت می‌داند. در برابر نگاه برابری جنسیتی یک نگاه عمیق داشته و می‌گوید از لحاظ روانی و عاطفی کاملاً با مرد متفاوت است. اساساً زن و مرد نمی‌توانند برابری پیدا کنند. امروز غرب دارد با شعار برابری، زن را دوباره زنده به گور می کند.

او اضافه کرد: هر وقت شعارها فرببنده شد بدانید که می‌خواهند سر زن را کلاه بگذارند. مقاومت اول فکری و تربیتی است. تبعیض جنسیتی نیست، تفاوت جنسیتی است و این تفاوت اگر نباشد خلقت شکل نمی‌گیرد. خدا می‌گوید که زن و مرد در کمالات و حقوق، برابری دارند ولی در جنسیت برابری ندارند. ما نهج البلاغه را برای مواجه با نظام علمی غرب نیاز داریم. خداوند هرجا از فضیلت می‌گوید، برابری این فضیلت‌ها بین زن و مرد نیز وجود دارد. برابری جنسیتی ممکن نیست و اگر ما بتوانیم این را برای نظام دانشگاهی مصدر کار قرار دهیم بلاشک هویت دانشگاه در تحول منابع و نگاه است و به قول رهبر تحول باید بر اساس نگاه بنیادین و حکمت صورت بگیرد و باید به حکمت مراجع کرده و همه این حکمت ها در نهج البلاغه است و نهج البلاغه کتاب حکمت است.

پایان خبر پارازیت