آن سه روز پر التهاب/ گزارش تاریخی از فرمان امام برای حجاب تا راهپیمایی و آبی که بر آتش معترضان ریخته شد

فهیمه نظری: ساعت 11 صبح روز سه شنبه 15 اسفند 57، درست سه هفته پس از پیروزی انقلاب، امام خمینی در اجتماع علما و طلاب فیضیه ی قم حضور یافتند و طی انتقاداتی از دولت موقت سخنی درباره ی حجاب گفتند که واکنش های بسیاری را برانگیخت. ایشان گفتند: «در وزارتخانه ی اسلامی نباید معصیت بشود. در وزارتخانه های اسلامی نباید زن های لخت بیایند. زن ها بروند اما باحجاب باشند. مانعی ندارد بروند کار بکنند لیکن با حجاب شرعی باشند. در حفظ جهات شرعی باشند…» (کیهان، چهارشنبه 16 اسفند 57)

این سخن امام فردای آن روز درصفحه ی نخست روزنامه های اطلاعات و کیهان منتشر شد؛ اطلاعات تیتر زد: «نظر امام درباره حجاب زنان» و کیهان نوشت: «امام خمینی: زن ها باید با حجاب به وزارتخانه ها بروند»

در پی انعکاس گسترده ی این بخش از سخنان امام درباره ی حجاب، روز چهارشنبه 16 اسفند 57 شماری از گروه های تندرو طی بیانیه هایی تهدیدآمیز خطاب به زنان بی حجاب و حتی اقلیت های مذهبی اولتیماتوم دادند که چنان چه از فردا در اماکن عمومی چادر سرشان نکنند، با شدت عمل مواجه خواهند شد. این مسیله موجب شد که همان روز عصر حجت الاسلام اشراقی داماد امام خمینی ناگزیر به تفسیر سخنان امام شوند.

داماد امام خمینی: معنای حجاب اسلامی چادر نیست/ در نهی از منکر، مرتکب منکر دیگری نباید شد

عصر چهارشنبه 16 اسفند 57 حجت الاسلام شهاب الدین اشراقی داماد امام خمینی در گفت وگویی با رادیوی انقلاب اسلامی کوشید برای جلوگیری از حرکت تند افرادی که زنان بی حجاب را به برخورد با شدت عمل تهدید کرده بودند، سخنان امام خمینی را تفسیر و تعدیل کند، گرچه ایشان هم در مجموع بر لزوم حجاب تاکید، و حتی در آخر به اقلیت های مذهبی نیز توصیه کرد که حجاب اسلامی را رعایت کنند: «من امیدوارم که این حرف درست نباشد که با شدت عمل مردم بخواهند نهی از منکر کنند… باید حجاب اسلامی رواج پیدا کند و مملکت، مملکت اسلامی است و ما جمهوری اسلامی را داریم پایه گذاری می کنیم. باید قوانین اسلامی مو به مو به قدر امکان اجرا بشود… معنای حجاب اسلامی هم چادر نیست، چادر یکی از مصارفش این است که البته بهتر خانم ها را می پوشاند اما خوب به صورت های دیگر هم می توانند خانم ها همان قدری که مو را بپوشانند چون حجاب یکی از ضروریات دین اسلام است… مردم هم نباید هرج و مرج ایجاد کنند و باید در نهی از منکر، منکر را با منکر دیگر دفع نکرد. این اسلام نیست. منکر را باید با روش مسالمت آمیز دفع کرد… اما راجع به اقلیت های مذهبی البته اقلیت های مذهبی از همه حیث مورد احترام اسلام هستند… البته آن ها هم اگر رعایت حجاب اسلامی را بکنند برای این که معلوم نیست این خانم مسلمان است یا غیرمسلمان» (اطلاعات، پنج شنبه 17 اسفند 57، ص 1)

داماد امام خمینی به همین گفت وگوی رادیویی بسنده نکرد، و برای این که عناصر تندرو از صحبت هایش تفسیر غلطی نکنند فردای آن روز (پنج شنبه 17 اسفند) طی یادداشتی اختصاصی در کیهان باز تاکید کرد که نباید معترض بانوان شد:

«در نهی از منکر، مرتکب منکر دیگری نباید شد. با مهربانی و نصیحت باید توجه به بانوان محترم داد که حجاب یکی از احکام ضروری اسلام است… همین طور از آقایان و ملت مسلمان می خواهیم در این مسیر هم رشد خود را نشان دهند و هرگز خشونت و یا تندی و اهانت در نهی از این منکر به کار نبرند. قشر بانوان از نظر اسلام آن قدر محترم اند که پیامبر گرامی ما دست فاطمه دختر خود را می بوسید. با صمیمیت و رعایت نزاکت و نصیحت هر منکری از بین می رود.» (کیهان، پنج شنبه 17 اسفند 57)

مراسم بزرگداشت روز زن و اعتراض زنان به حجاب اجباری

با وجود تلاش های داماد حضرت امام برای تفسیر و تعدیل سخن ایشان مبنی بر لزوم حجاب برای بانوان، اما برخورد عناصر تندرو با زنان بی حجاب از صبح پنج شنبه 17 اسفند 57 در چند نقطه از تهران آغاز شد و زد و خوردهایی را نیز در پی داشت، حتی در نقاطی حمله کنندگان به بانوان، تیر هوایی شلیک کردند. گروهی از مردان در میدان ولیعهد (ولیعصر کنونی) به چند زن بی حجاب حمله و به سمت آنان سنگ پرتاب کردند که منجر به مجروح شدن چند نفر از آن ها شد، بدیهی است که زنان نیز دست به مقابله زده و در اعتراض به این اقدام شروع به راه پیمایی به سمت دانشگاه تهران کردند، در میانه ی راه مدام بر شمار معترضان افزوده می شد. همزمان نیز گروه های مختلفی از زنان کارمند، دانشجو و دانش آموزان دبیرستانی در اعتراض به حجاب اجباری از نقاط مختلف شروع به راهپیمای به سمت دانشگاه تهران کردند، جایی که اتفاقا در همان روز در چند دانشکده اش بنا بود مراسم بزرگ داشت روز جهانی زن برپا شود. تظاهرکنندگان علیه کسانی که به زنان بی حجاب حمله کرده بودند شعار می دادند. آن ها در زیر بارش بی وقفه ی برف که از نخستین ساعات بامداد آغاز شده بود فریاد می زدند: «حجاب ما صداقت و پاکی»، «زن آزاده حجاب فطری دارد»، «می جنگیم علیه حجاب اجباری». گروهی از مردان نیز به طرفداری از آن ها شعار سر می دادند. بخشی از آنان به درون دانشگاه و به جمعیت شرکت کننده در مراسم روز زن پیوستند و شماری نیز در بیرون تجمع را ادامه دادند. در این بین گروهی از مردان موافق حجاب اجباری در بیرون دانشگاه اجتماع کرده بودند و بر علیه آنان شعار می دادند که: «ای زن به تو از فاطمه این گونه خطاب است/ ارزنده ترین زینت زن حفظ حجاب است» برخی تندروترها هم با شعار «مرگ به ارثیه ی رضا کچل» وارد دانشگاه تهران شدند و در حمایت از چادر و حجاب اجباری شروع به تظاهرات کردند. (کیهان 17 اسفند 57)

زنانی که در این روز در خیابان های شهر به دانشگاه تهران رسیده بودند، به خبرنگار کیهان گفتند که:

در خیابان ها برخی مردان به ما می گویند: «یا روسری یا توسری» این توهین بزرگی است به نیمی از اجتماع که در انقلاب اخیر در کنار مردان شرکت داشتند و شهید دادند.

اعتراض زنان کارمند

همزمان با تظاهرات زنان در اطراف و داخل دانشگاه تهران در روز پنج شنبه 17 اسفند 57، شمار زیادی از کارمندان زن نیز در اعتراض به حجاب اجباری دست از کار کشیدند:

• در بعضی بیمارستان ها مثل شبکه ی 4 بیمارستان به آور زنان کارمند اعلام کردند که اگر تصمیم قاطع و قانع کننده ای گرفته نشود نمی توانند سر کار حاضر شوند.
• زنان کارمند و کارگر بیمارستان هزارتختخوابی تاکید کردند که حجاب اجباری زن باید پاکی و نجابت او باشد.
• زنان شاغل در مخابرات 118 و قسمت 124 به خیل تظاهرکنندگان پیوستند.
• کارمندان زن در چند وزارتخانه ای که در این روز تعطیل نبودند، دور هم جمع شدند و درباره ی مسیله ی حجاب به مذاکره پرداختند.
• کارکنان زن قسمت فروش هواپیمایی ایران شعبه ی ویلا، به حجاب اجباری اعتراض کردند و زنان کارمند فروش بلیت نماینده ای به منزل آیت الله طالقانی فرستادند.
• شماری از زنان وزارت خارجه همراه با پلاکاردهایی که روی آن ها شعارهایی نوشته شده بود وارد دانشگاه تهران شدند.

به سمت نخست وزیری

به دنبال تظاهرات زنان در روز پنج شنبه 17 اسفند، 15 هزار زن که در دانشکده ی فنی دانشگاه تهران جسله ی سخنرانی داشتند به دنبال یک رای گیری تصمیم گرفتند دست به راه پیمایی بزنند. آن ها در حالی که گروهی از مردان همراه شان بودند به طرف دادگستری به راه افتادند اما در میان راه گروهی از مخالفان با خشونت راه را بر آنان بستند و این ماجرا به زد و خورد انجامید. این درگیری با دخالت ماموران کمیته پایان گرفت و زنان به راهپیمایی خود به طرف نخست وزیری ادامه دادند. آن ها شعار می دادند: «ما با استبداد مخالفیم»، «چادر اجباری نمی خواهیم»

تظاهرکنندگان به محض رسیدن به مقابل نخست وزیری، خواستار ملاقات با مهندس بازرگان شدند و درخواست های خود را به یکی از نمایندگان نخست وزیری دادند. در جلوی نخست وزیری نیز گروهی در صدد برخورد و درگیری با زنان برآمدند و چند تیر هوایی شلیک شد.

اعلامیه ی دفتر امام: مزاحمین بانوان به شدت مجازات خواهند شد

در پی حمله ی عناصر تندرو به زنان بی حجاب و اعتراض و اظهارنظرهای گروهای مخالف و موافق در روز پنج شنبه 17 اسفند، روز جمعه 18 اسفند، دفتر امام خمینی طی اطلاعیه ای شدیدالحن ماموران کمیته های انقلاب را موظف به برخورد با مزاحمان بانوان کرد:

بر اساس خبرهای رسیده گروهی خیانتکار و خیانت پیشه تحت عنوان کمیته، مزاحم بانوان محترم شده به ایشان توهین می کنند. ماموران کمیته های انقلاب موظف اند با کمال دقت مراقب باشند و چنین اعمالی را با نهایت شدت جلوگیری کنند. عاملین چنین اعمالی سریعا و به شدت مجازات خواهند شد. (اطلاعات: شنبه 19 اسفند 57 ص 8)

اعتراضات در روز تعطیل

تظاهرات زنان معترض در روز جمعه 18 اسفند 57 نیز با وجود تعطیلی ادامه پیدا کرد؛ نخست در دانشکده ی فنی شروع شد و سپس به توصیه ی کمیته ی انقلابی زنان مبنی بر ماندن گروه ها در دانشگاه تا آمدن نماینده ای از سوی دولت، گروه زنان چند دور در محوطه ی دانشگاه راه پیمایی کردند اما وقتی جلوی در رسیدند آن را به روی خود بسته دیدند. در ساعاتی که این اجتماع ادامه داشت، علی رغم تاکید کمیته ی امام بر عدم ایجاد مزاحمت برای بانوان عده ای با گلوله های برفی که درون شان سنگ گذاشته بودند، زن ها را مورد هجوم قرار دادند. (کیهان 19 اسفند 57) معترضان پس از پایان راه پیمایی هنگام سوار شدن به اتوبوس نیز دوباره توسط مخالفان با سنگ و گلوله ی برف و ضربات مشت مورد هجوم قرار گرفتند و طبق یک گزارش اتومبیلی در همین روز در خیابان شاه قصد داشت به میان جمعیت برود که از این کار جلوگیری شد. (اطلاعات، شنبه 19 اسفند 57)

اجتماع زنان در دادگستری

به دنبال تظاهرات و اجتماعات روز جمعه 18 اسفند 57، در نخستین ساعات صبح روز شنبه 19 اسفند، نیز از چند نقطه ی تهران زن ها به حرکت درآمدند. جمعی از آن ها مستقیما خود را به دادگستری رساندند و جمع دیگری پس از اجتماع در دانشگاه تهران و اعلام نظرات شان درباره ی حجاب و چادر به سمت دادگستری حرکت کردند. گرچه در مسیر حرکت تظاهرکنندگان هیچ گونه مزاحمتی ایجاد نشد، ولی به گزارش خبرنگار روزنامه ی اطلاعات (19 اسفند 57) در حوالی دانشگاه عده ای به عنوان اعتراض نسبت به تشکیل این اجتماعات آنان را هو می کردند.

در جلوی درِ ورودی دانشگاه، اعلامیه ای از طرف گروهی از دانش موزان مسلمان نصب شده بود که در بخشی از آن آمده بود: «این بار فرصت طلبان می خواند با استفاده از احساسات پاک مردم مسیله ی حجاب را دست آویز قرار دهند. ما با آزادی زنان مخالف نیستیم، ما با فساد مخالفیم. زن و مرد همه آزادند ما می خواهیم زن آزاد باشد مثل سایر آزادها.» و در پایان به شیوه ی لباس پوشیدن زنان اشاره شده بود و این که چادر مهم نیست ولی بر اساس شرع اسلام زنان باید لباسی بپوشند که در آن عفت رعایت شده باشد.

در دبیرستان های دخترانه ی تهران نیز جمع زیادی از دانش آموزان برای اعتراض به اعمال فشارهای عده ای مشکوک در خیابان های شهر زیر نام طرفدار اسلام در محوطه ی مدارس خود اجتماع کردند. تظاهرات در چند دبیرستان آن قدر بالا گرفت که مدیرکل آموزش و پرورش تهران در چند دبیرستان دخترانه حضور یافت و با دانش آموزان در این باره صحبت کرد. (کیهان 19 اسفند 57)

جمعیت معترضی که جلوی کاخ دادگستری رسیدند، عبارت بودند از: تعدادی از زنان وکیل عضو حقوق دانان، جمعیت حقوق دانان، کارمندان شرکت هواپیمایی ایران، دانشجویان، دانش آموزان، هنرجویان موسیقی، کارکنان وزارت دادگستری، عده ای از دبیران دبیرستان های تهران، دانش آموزان، دانشجویان و گروه های دیگر. بر اساس یک گزارش عده ای از دانش آموزانی که قصد پیوستن به این گروه را داشتند در خیابان تخت جمشید [طالقانی کنونی]، روبه روی شرکت نفت توسط گروهی از مخالفان متفرق شدند. شعارهایی که توسط جمعیت داده می شد به این شرح بود: «حجاب باید در فطرت زن باشد»، «می جنگیم، می جنگیم بر ضد استبداد»، «استقلال، مساوات، آزادی»، «زن و مرد کشته شدند هر دو باید آزاد باشند»

گروهی از مردان مخالف اجتماع زنان و تحصن آنان هم در مقابل دادگستری جمع شده و شعارهایی به نفع حجاب می دادند. این عده قصد داشتند به داخل دادگستری بروند اما پاسداران انقلاب مانع ورودشان شدند و چند تن را که به خانم ها متعرض شده بودند دستگیر کردند. (اطلاعات، شنبه 19 اسفند 57)

از این سو، هزاران زن معترض در مقابل کاخ دادگستری فریاد می زدند «رهبر ما خمینی، مرام ما آزادی» و خواستار رفع تبعیض از زنان بودند. کمی بعد هما ناطق، استاد دانشگاه، بیانیه ی سازمان ملی دانشگاهیان را قرایت کرد. در این بیانیه آمده بود: «ما مخالف حجاب نیستیم، بلکه مخالف تحمیل آن هستیم. ما معتقدیم که تجاوز به حقوق و آزادی زنان، تجاوز به حقوق و آزادی همگان است. زنان بی حجاب هرگز به زنان باحجاب توهین نکرده اند؛ بنابراین ما خواستار احترام متقابل هستیم.» سخنان خانم ناطق بارها با شعارهای زنان حاضر در جلسه قطع شد. آن ها فریاد می زدند: «حجاب ما عفت ماست»، «زن و مرد شهید شدند، هر دو باید آزاد شوند»، «رهبر ما خمینی، مرام ما آزادی»

بر دیوارهای سالن اجتماعات کاخ دادگستری عکس ها و پوسترهایی مربوط به زنان و مبارزات آن ها و هم چنین بریده های روزنامه با نوشته ی «حجاب اجباری نیست» نصب شده بود. در این اجتماع هم چنین به لغو قانون حمایت خانواده حمله شد و زنان شعار دادند که این قانون حداقل حقوق را به ما می داد.

زنان اجتماع کننده در دادگستری در پایان قطع نامه ای صادر و خواست های خود را به شرح زیر اعلام کردند:

1- پوشش متعارف زنان باید با توجه به عرف و عادت و اقتضای محیط به تشخیص خود آن ها واگذار شود.

2- حق برخورداری مساوی با مردان از حقوق مدنی.

3- حقوق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی زنان بدون هیچ تبعیضی حفظ و تامین شود.

4- امنیت کامل زنان در استفاده از حقوق آزادی های قانونی تضمین شود.

5- برخورداری واقعی از آزادی های اساسی برای زنان و مردان کشور تضمین شود.

6- هر نوع نابرابری بین زن و مرد مرتفع شود.

7- مواضع شغلی فعلی زنان حفظ شود.

8- نقایص قانون حمایت خانواده در جهت تامین هرچه بیش تر حقوق از دست رفته ی زنان مرتفع گردد.

در پایان این قطع نامه خواسته شد که مهندس بازرگان نظر خود را در این مورد اعلام کند.

واکنش بخردانه ی حکومت و آبی که بر آتش معترضان ریخته شد

در نهایت به نظر می رسد واکنش بخردانه ی چند تن از سران وقت حکومت انقلابی در هماهنگی با یکدیگر و حمایت امام خمینی از آنان، آبی بر آتش تند اعتراضات زنان در سال 57 ریخت:

• آیت الله طالقانی رییس شورای انقلاب در عصر روز نوزدهم اسفند اعلام کرد در مورد حجاب اجبار در کار نیست: «… خطری که خانم ها حس می کنند خیال می کنند که گفته ی امام خمینی یا علمای دین این است که این ها توی خانه های شان بروند و توسری خور باشند و مهجور بمانند ولی خطری که ما حس می کنیم این است که آن ها را دوباره به ابتذال بکشانند… ما، اسلام، قرآن و مراجع دینی می خواهند زنان ما شخصیت شان حفظ بشود اصل مسیله این است که هیچ اجباری هم در کار نیست و مسیله چادر هم نیست.» (اطلاعات: یک شنبه 20 اسفند 1357) فردای آن روز امام خمینی که در اقامتگاه شان در قم خبرنگاران خارجی را پذیرفته بودند، در پاسخ به پسرش خبرنگار زن فرانسوی که نظر ایشان را درباره ی مسیله ی حجاب و اعتراض زنان ایرانی پرسید، نظر آیت الله طالقانی را تایید کردند و گفتند: «همان نظراتی که آقای طالقانی فرمودند، مورد نظر من و صحیح است. (اطلاعات: دوشنبه 21 اسفند 57)
• مهدی هادوی دادستان کل انقلاب روز بیستم اسفند، طی اعلامیه ی شدیدالحن مزاحمان بانوان را علنا ضدانقلاب خواند و به آنان هشدار داد که در صورت ادامه ی رفتارشان دستگیر خواهند شد. متن اعلامیه ی او به این شرح بود:

«به قرار اطلاع عده ای در ادارات و سازمان ها و معابر مزاحم خانم های بدون حجاب می شوند، در حالی که این امر مخالف منویات امام خمینی می باشد که در رادیو و تلویزیون نیز مکرر تشریح گردیده است. به طوری که تحقیق شده این مزاحمین از افراد ضدانقلاب می باشند. لذا از برادران و خواهران عزیز تقاضا دارد بهانه به دست مخالفین انقلاب که می خواهند از فرصت سوءاستفاده کنند ندهند. در صورتی که این گونه اعمال ادامه یابد دستور دستگیری مستمسکین داده خواهد شد تا به هیچ عنوان مزاحم بانوان نشوند.» دادستان کل انقلاب مهدی هادوی (اطلاعات: یک شنبه 20 اسفند 1357)

• دادستان تهران نیز در همان روز طی اعلامیه ای هشدار داد که افراد مشکوک و مزاحم بانوان مورد تعقیب قرار خواهند گرفت. متن اعلامیه ی او به شرح زیر بود:

«نظر به این که طبق موازین شرع اسلام و مقررات موضوعه ی مملکت جان و مال و مسکن همه ی افرادم مصون از هر نوع تعرض و مزاحمت می باشد لذا: 1- به کلیه ی ماموران انتظامی و پاسداران انقلاب و ماموران کمیته ها ابلاغ می شود که به هیچ علت و جهت مجاز به وارد شدن منزل کسی به منظور تفتیش یا جلب افراد نیستند مگر این که قبلا اجازه ی مخصوص از دادسرا تحصیل نمده باشند. متخلفین شدیدا مورد تعقیب قرار می گیرند. 2- هرکس در اماکن عمومی یا معابر عمومی به هر عنوان و بهانه اعم از نحوه ی لباس پوشیدن و غیر آن متعرض یا مزاحم بانوان شود یا با الفاظ و حرکات مخالف شیون به حیثیت آنان توهین کند و طبق مقررات مواد 3 و 4 قانون مجازات حمل چاقو و انواع دیگر اسلحه ی سرد مصوب 1336 تعقیب و مجازات می شود و ماموران انتظامی و پاسداران انقلاب و ماموران کمیته ها مکلف اند به محض روبه رو شدن با چنین اشخاص آنان را جلب و با گزارش جریان امر به نزدیک ترین ناحیه ی دادسرای تهران معرفی کنند. 3- هرکس در اماکن عمومی یا معابر عمومی متعرض و یا مزاحم زنی بشود و یا با الفاظ و یا حرکات مخالف شیون و حیثیت به او توهین کند به حبس تادیبی از 2 تا 8 ماه محکوم خواهد شد. 4- هرگاه جرایم مذکور در موارد ذکرشده در نتیجه ی توطیه ی قبلی و دسته جمعی واقع شود، هریک از مرتکبین به حداکثر مجازات مصوبه محکوم خواهد شد.» دادستان تهران – شعشعانی (اطلاعات، دوشنبه 21 اسفند 57، ص 7)

• همزمان با صدور اعلامیه ی های دادستان های کل انقلاب و تهران، نظر دولت و مهندس مهدی بازرگان رییس دولت موقت نیز درباره ی حجاب خانم ها و به ویژه زنان کارمندان دولت به قرار زیر اعلام شد:

«بدیهی است که نخست وزیر و خانواده ی ایشان از قدیم طرفدار و مشوق و مقید به حجاب در حد معقول و عملی و صحیح اسلامی آن بوده اند ولی ایشان و همه ی آقایان وزرا معتقد و عامل به آیه ی کریمه ی «لا اکراه فی الدین» نیز می باشند و دستور احیاء برای خانم ها صادر نمی فرمایند. اعلام صریح دو روز قبل آیت الله خمینی که احدی حق تعرض و مزاحمت خانم ها را ندارد موید عمل دولت بر عدم الزام خانم های کارمند و مراجعین به ادارات می باشد. البته نمایشگری و عریانی و جلفی مسیله ی دیگری است که مسلما در ایران بعد از انقلاب اسلامی و در دولت های اسلامی نمی تواند جواز و پذیرش داشته باشد.» (آیندگان، 20 اسفند 57)

به این ترتیب و با هماهنگی ارکان حکومت، اعتراضات سه روزه ی زنان تهران به حجاب اجباری فروکش کرد و راه پیمایی روز دوشنبه 21 اسفند آنان که قرار بود از محل دانشگاه تهران به سوی میدان آزادی انجام شود منتفی شد. این تصمیم را چند تن از نمایندگان گروه های مختلف زنان شرکت کننده گرفتند، آن ها که در دانشگاه تهران گرد آمده بودند، به شرکت کنندگان اعلام کردند: «چون به نکات مورد نظر خود در مورد لغو تحمیل حجاب دست یافته ایم دلیلی ندارد که راه پیمایی انجام شود.» (اطلاعات، دوشنبه 21 اسفند 57، ص 2)

با همه ی این ها اما تب تند انقلابیون در این باره فروکش نکرد و پس از وقفه ای کوتاه، در نهایت حجاب بانوان نخست در میان کارکنان ارتش الزامی و بعدتر با صدور بخشنامه ای برای همه ی کارکنان زن ادارات دیگر الزامی شد.

4747