چتر کمیته امداد بر سر شهروندان آبرومند
با شدیدتر شدن فشارهای سیاسی و امنیتی بر رهبر نهضت اسلامی و حامیان و دوستداران ایشان در سال 1342، جمعی از معتمدان بازار از سوی حضرت امام خمینی مسوولیت یافتند به امور معیشتی و اقتصادی خانواده های مبارزان و زندانیان سیاسی رژیم ستم شاهی رسیدگی کنند و به این ترتیب سنگ بنای تشکیل کمیته امداد از همان سال گذاشته شد.
به گزارش پارازیت، امروز 14 اسفند، چهل و پنجمین سالروز تاسیس کمیته امداد امام خمینی (ره) در سال 1357 است.
با آغاز رسمی مبارزات سیاسی حضرت آیت الله سید روح الله موسوی خمینی از پارازیت 1342 دوستداران و حامیان ایشان نیز در حمایت از ایشان پا به میدان جهاد و مبارز علیه رژیم پهلوی گذاشتند. ورود آنان به میدان مبارزه علیه حکومت، هزینه های زیادی برای شان داشت که مهمترین آنها بازداشت ها و زندان های مکرر و چند ماهه بود.
دستگیری و زندانی این نان آورانِ مبارز موجب به مضیقه افتادن و سخت شدن زندگی زن و فرزندان آنان شد. سختی تامین معیشت برای مبارزان سیاسی به حدی جدی شد که آقا سید روح الله 61 ساله که خود نیز زیر شدیدترین فشارهای سیاسی و امنیتی بود، از برخی حامیان و دوستداران شان خواستند با کمک گرفتن از معتمدان بازار، به امور معیشتی و اقتصادی خانواده مبارزان و زندانیان سیاسی رسیدگی شود و به این ترتیب بذر تشکیل کمیته امداد از همان سال کاشته شد.
کمیته امداد انقلاب اسلامی 22 روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی در تاریخ 14 اسفند 1357 تاسیس شد. این نهاد حاکمیتی پنج روز بعد از تولد نهاد اجتماعی – اقتصادی دیگری به نام بنیاد مستضعفان و جانبازان تاسیس شد. هر دو نهاد به نمایندگی از حکومت وظیفه دستگیری از قشرهای فقیر، محروم و آبرومند و ساماندهی وضعیت معیشتی نیازمندان کشور را بر عهده گرفتند.
شیوه اداره کمیته امداد امام خمینی در نخستین روزهای فعالیت به صورت «شورایی» بود و یک نفر به عنوان سرپرست، مسوولیت امور اجرایی را بر عهده داشت اما 9 سال بعد از تاسیس، اولین اساسنامه کمیته امداد این کمیته در تاریخ 20 خرداد 1366 به منظور ایجاد تشکیلات مناسب و برنامه ریزی بهتر امور اولین اساسنامه کمیته امداد توسط حبیب الله عسگراولادی، مهدی کروبی و حبیب الله شفیق از اعضای هیات موسس کمیته و همراهی برخی دیگر تهیه و به رویت بنیان گذار انقلاب اسلامی رسید و ایشان نیز در حاشیه این اساسنامه توشیح کردند: «اعضای محترم شورای مرکزی کمیته امداد، شما آقایان از انقلابیون اول نهضت اسلامی بوده اید، زندان ها کشیده اید و زجرها دیده اید. امیدوارم برای هدف مقدسی که دارید که آن خدمت به محرومین جامعه است توفیق بیشتری داشته باشید. من به شما دعا می کنم که در مقابل زحماتی که می کشید خداوند پاداش نیکویی به شما دهد. اساسنامه ای که تنظیم کرده اید ان شاءالله موجب رضای خداوند است.»
به پیشنهاد هیات موسس، سیدرضا نیری 43 ساله که خود از اعضای هیات های موتلفه اسلامی بود، به عنوان سرپرست کمیته امداد منصوب شد و این مسوولیت را تا اسفند 1385 بر عهده داشت. او 11 سال بعد در تاریخ دهم تیر 1396 درگذشت.
طبق اساسنامه رعایت کرامت انسانی و عزت نفس محرومان و نیازمندان، حمایت هدفمند از ایشان و ترویج فرهنگ کار میان افراد و خانواده های تحت پوشش، تلاش برای پیشگیری از تولید نظام یافته فقر در کشور، کمک به بهبود فضای کسب و کار و اشتغال پایدار اقشار نیازمند، ارایه خدمات اجتماعی و حمایتی در جهت توانمندسازی نیازمندان شامل توسعه پوشش بیمه اجتماعی، فراگیر کردن بیمه درمان و ارتقای کمی و کیفی خدمات حمایتی پایه اعم از مسکن، آموزش و معیشت نیازمندان، ترویج فرهنگ انفاق، ایثار و نیکوکاری و نشر سنت های حسنه اسلامی و تلاش مستمر برای مردمی کردن حمایت های مادی و معنوی کمیته امداد از مهمترین وظایف این نهاد حاکمیتی تعیین شد.
منابع مالی نیز طبق اساسنامه شامل اعتبارات دولتی و کمک های مردمی، موسسات، نهادها، ارگان ها، صدقات، نذورات، هدایا و کمک های مستقیم مقام معظم رهبری و نیز درآمدهای حاصل از فعالیت های عام المنفعه تعیین شد.
اولین اصلاح
در تاریخ 29 آذر 1380 با مجوز مقام معظم رهبری در اساسنامه کمیته امداد بازنگری شد و حبیب الله عسگری اولادی و همکارانش در کمیته امداد اساسنامه کمیته را اصلاح و به رویت حضرت آیت الله خامنه ای رساندند.
با اصلاحی که در اساسنامه این کمیته انجام شد وظایفی چون تلاش در تحقق و بررسی و شناخت انواع محرومیت های مادی و معنوی افراد و خانواده های محروم و اقدام به رفع آنها، پرداخت مستمری به افراد محروم، اعطای وام به خانواده های محروم جهت خودکفا شدن، درمان، کمک به تعمیر مسکن، تحصیل، ازدواج و جهیزیه در حد توان، ایجاد بیمارستان، درمانگاه و داروخانه جهت درمان افراد بی بضاعت و تهیه وسایل آموزشی و انجام خدمات فرهنگی و کمک های آموزشی بر عهده کمیته امداد قرار گرفت.
مقام معظم رهبری درحاشیه اساسنامه جدید توشیح کردند: «جناب آقای عسگراولادی دامت توفیقاته، با اعتماد به جنابعالی و دیگر اشخاص مورد وثوق که این اساسنامه را تهیه کرده اند مفاد آن را تایید می کنم.»
اصلاح دوم
بعد از سیدرضا نیری، حسین انواری از اسفند 1385 تا ابتدای سال 1394 به حکم مقام معظم رهبری به عنوان سرپرست کمیته امداد منصوب شد.
انواری و همکارانش در کمیته امداد امام خمینی، دو سال بعد از درگذشت حبیب الله عسگراولادی و هشت سال بعد از درگذشت حبیب الله شفیق از اعضای هیات موسس، در تاریخ 16 فروردین 1394 اساسنامه این نهاد حاکمیتی را با توجه به تغییرات اتفاق افتاده بار دیگر با مجوز مقام معظم رهبری، اصلاح کردند.
طبق اصلاح جدید، وظایفی چون بررسی و ارایه پیشنهاد خط مشی ها، سیاست های اجرایی، طرح ها، برنامه ها و روش های مناسب برای رفع محرومیت های نیازمندان در ابعاد مختلف، حمایت موردی از افراد و خانواده های نیازمند در برابر مشکلات ناشی از بروز حوادث و بلایای طبیعی و غیرطبیعی، ارایه خدمات مشاوره و مددکاری و حمایت های لازم حقوقی و قضایی به افراد و خانواده های نیازمند و تمهیدات لازم به منظور احیای فرهنگ انفاق و ایثار، نشر سنت های حسنه اسلامی و جلب و هدایت امکانات و کمک های مردمی و دولتی و غیر دولتی جهت حمایت از افراد و خانواده های نیازمند، به لیست وظایف گذشته کمیته امداد، اضافه شد.
مقام معظم رهبری در حاشیه اساسنامه جدید توشیح کردند: «با تقدیر و تشکر از زحمات تهیه کنندگان محترم، اساسنامه ذیل را تایید می نمایم. ان شاءالله دقت های لازم در عمل به آن صورت گیرد و ماجور باشید.»
با پایان گردش کار اساسنامه جدید، مقام معظم رهبری سید پرویز فتاح را به عنوان اولین رییس کمیته امداد امام خمینی (ره) و و اعضای جدید هیات امناء کمیته امداد را منصوب کردند.
ایشان در این حکم نوشتند: «با توجه به تغییراتی که در اساسنامه کمیته امداد امام (ره) صورت گرفته است؛ حضرات آقایان حجت الاسلام حاج شیخ محسن کازرونی، مهندس پرویز فتاح، حسین انواری، حمیدرضا ترقی، سید مرتضی بختیاری، مهندس سید منصور برقعی و خانم دکتر مرضیه وحید دستجردی را به عنوان اعضای هیات امنا و جناب آقای مهندس پرویز فتاح را به عنوان رییس کمیته امداد منصوب می کنم.
رجاء واثق دارم مجموعه فوق و رییس محترم این نهاد انقلابی با استعانت از پروردگار متعال و بهره گیری از تجربیات ارزشمند موجود، در تحقق هدف نورانی این تشکیلات الهی که همانا توانمندسازی و شکوفایی استعدادها و تامین خوداتکایی نیازمندان و محرومان و تقویت و رشد ایمانی و اعتقادی آنان با ارایه خدمات اجتماعی، حمایتی، فرهنگی و معیشتی می باشد، گام های اساسی و تکمیلی بردارند.
بی شک مسوولین سابق کمیته امداد امام و در راس آنها جناب آقای عسگراولادی رحمه الله علیه و در سال های اخیر اعضای شورای مرکزی و جناب آقای انواری زحمات با ارزشی را در شکل گیری این نهاد موثر و موفق در مبارزه با فقر و محرومیت کشیده اند که ضمن تقدیر از تلاش های مخلصانه آنان، برای همه آنها اجر و پاداش الهی را مسالت دارم.
گرچه تکیه اصلی کمیته امداد امام بر کمک های کمّی و کیفی مردم عزیز کشورمان باید باشد، اما ایفای نقش توسط دولت و مجلس و دستگاه قضایی در پشتیبانی های همه جانبه از این نهاد انقلابی در جهت انجام ماموریت های مقدس آن، امری انکارناپذیر است. مزید توفیقات همه آقایان را از خداوند متعال خواستارم.»
تیر 1398 دوره ریاست پرویز فتاح در کمیته امام به پایان رسید و رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 31 تیر 1398 در حکم جدیدی، سید مرتضی بختیاری را به ریاست این نهاد حاکمیتی منصوب کردند.
مقام معظم رهبری در این حکم نوشت: «جناب آقای سید مرتضی بختیاری دام توفیقه، اکنون که جناب آقای مهندس فتاح به مسوولیت دیگری منصوب شده اند، به پیشنهاد هیات امنای محترم و با آگاهی از صلاحیت های دینی و اخلاقی و مدیریتی جنابعالی، شما را به ریاست کمیته ی امداد امام خمینی منصوب می کنم.
توجه به محورهای مذکور در حکم مدیریت آقای فتاح، توصیه حتمی اینجانب است. تاکید می شود که دو محور توانمندسازی و ایجاد درآمد با ثبات برای خانواده های تهی دست و رعایت کرامت و حرمت کمک شوندگان را در صدر اقدامات خویش قرار دهید. بهره گرفتن از همکاری نیروهای جوان و مومن و انقلابی توصیه موکد دیگر اینجانب است.»
کمک های برون مرزی
وزارت امور خارجه کشورمان در سال 1383 با ایجاد دبیرخانه شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور اقدام به ساماندهی و جمع آوری کمک های ایرانیان خارج از کشور و انتقال این کمک ها به داخل کشور و در اختیار قرار دادن آنها به کمیته امداد امام خمینی کرد. دبیرخانه مذکور در دولت نهم، از این وزارتخانه منفک و ذیل معاون اجرایی رییس جمهور قرار گرفت.
اداره کل هماهنگی امور بین الملل این دبیرخانه تا قبل از انفصال از وزارت امور خارجه، ایرانیان، خیرین و خیریه های خارج از کشور را به عنوان منابع و سرمایه های انسانی ارزشمند، تاثیرگذار و غیر قابل انکار مورد توجه داشت به همین دلیل توانمندی های اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنگی ایرانیان مقیم کشورهای دیگر و علاقه مندی بسیاری از ایشان به مشارکت در امور خیریه به ویژه فعالیت ها و خدمات حمایتی کمیته امداد امام (ره) را به این سمت و سو هدایت کرد.
این اداره کل در مواردی با تشکیل هسته های خودجوش و یا تاسیس انجمن ها و موسسات خیریه، زمینه مشارکت ایرانیان و خیران مقیم خارج از کشور در قالب طرح اکرام ایتام و فرزندان غیر یتیم محروم، حمایت از خانواده ها با تعهد مساعدت ماهیانه، کمک به معیشت، بهداشت و درمان، امور آموزشی و تحصیلی، تامین یا بازسازی مسکن نیازمندان، تامین جهیزیه جوانان، پرداخت وام های قرض الحسنه به نیازمندان و دریافت وجوهات شرعیه از جمله زکات، هبه، عقیقه، اطعام، وقف، صدقه و کفاره را به وجود آورد.
منابع:
جلدهای مختلف صحیفه امام خمینی
سایت کمیته امداد امام خمینی (ره)
پایان خبر پارازیت
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "چتر کمیته امداد بر سر شهروندان آبرومند" هستید؟ با کلیک بر روی اجتماعی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "چتر کمیته امداد بر سر شهروندان آبرومند"، کلیک کنید.